Statystyki spożycia alkoholu w Polsce
W 2021 roku na 1 mieszkańca Polski przypadało spożycie 9,7 l 100-proc. alkoholu. Jest to wynik o 3 litry wyższy niż jeszcze 20 lat temu. W latach 1993-2000 spożycie utrzymywało się na względnie stałym poziomie 6,5-7 l, jednak w kolejnych latach zaczęło wzrastać i w latach 2001-2008 konsumpcja alkoholu na 1 mieszkańca wzrosła aż do 45%. Rekordowo duże spożycie, bo aż 9,78 l 100-proc alkoholu na 1 mieszkańca Polski miało miejsce tuż przed pandemią Covid-19, przy czym w trakcie jej trwania nieznacznie spadło, by w 2021 roku ponownie wzrosnąć.
Ponad połowa Polaków (56%) deklaruje, że pije alkohol okazjonalnie. Mniej niż co dziesiąty badany spożywa go często (8%), a co trzeci unika okazji do picia alkoholu lub w ogóle nie bierze go do ust (33%). Kobiety dwa razy częściej niż mężczyźni w ogóle nie sięgają po alkohol. Wśród mężczyzn odsetek abstynentów wynosi 10%, podczas gdy wśród kobiet 21%. Warto jednak dodać, że na przestrzeni lat spożycie alkoholu wśród kobiet rośnie (w 2010 roku np. co trzecia kobieta (30%) deklarowała, że nigdy nie bierze alkoholu do ust, a w 2021 roku ten procent kobiet zmniejszył się już do 21%). Niestety coraz więcej osób sięgających po alkohol przybywa w grupie wiekowej 15-19 lat. Badania przeprowadzone wśród uczniów wskazują, że w wielu krajach, w tym również w Polsce inicjacja alkoholowa rozpoczyna się przed ukończeniem 15. roku życia, przy niewielkich różnicach między chłopcami i dziewczętami.
Jaki alkohol Polacy spożywają najczęściej?
Polacy najczęściej piją piwo (56%), wino (25%) oraz wódkę (16%). W ostatnich latach, począwszy od 2016 roku spożycie wina sukcesywnie wzrasta i w 2021 roku wyniosło 6,7 l (kategoria wina i miody pitne), zaś spożycie piwa sukcesywnie spada, mimo, że nadal piwo zajmuje pierwsze miejsce i jest najczęściej spożywanym trunkiem. Z raportu „Zwrot w modelach konsumpcji, 2. edycja raportu: Alkohol w Polsce” wynika, że rośnie też sprzedaż napojów spirytusowych, wśród których na znaczeniu zyskują tzw. alkohole premium (np. rum, whisky, gin).
Wpływ alkoholu na zdrowie
Niby alkohol jest dla ludzi i nie jest substancją zakazaną. Jednak picie regularne, nawet niewielkich ilości alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu schorzeń, w tym również chorób nowotworowych. Nie ma całkowicie bezpiecznej, nieniosącej żadnego ryzyka dla zdrowia ilości alkoholu. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia (odpowiednio za paleniem tytoniu i nadciśnieniem tętniczym).
Alkohol działa szkodliwie na niemal wszystkie tkanki i narządy. Jest jak trucizna, która uszkadza wątrobę, mózg i serce. Alkohol wpływa na osłabienie systemu odpornościowego organizmu, którego skutkiem jest m.in. zwiększone ryzyko występowania pewnych odmian raka, zwłaszcza raka przełyku, wątroby, części nosowej gardła, krtani i tchawicy oraz raka sutka u kobiet. Alkohol wpływa też niedobory witamin i innych pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, czego następstwem mogą być zaburzenia widzenia, zmiany skórne, zapalenie wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i szpiku kostnym, choroby wątroby w tym marskość, alkoholowe stłuszczenie wątroby, alkoholowe zapalenie wątroby, ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, zaburzenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego, w tym zaburzenia miesiączkowania u kobiet oraz problemy z płodnością u mężczyzn.
Alkohol wywołuje też znaczące zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym człowieka wywołując bezsenność, depresję, niepokój, próby samobójcze, zmiany osobowości, otępienie czy też psychozę lub halucynozę alkoholową.
Alkohol u kobiet w ciąży ma działanie teratogenne, którego objawami mogą być wady płodu oraz rozwój alkoholowego zespołu płodowego (FAS).
Gdy za dużo alkoholu….
Kac to złe samopoczucie, które występuje kilka godzin po nadmiernym spożyciu alkoholu. Objawia się bólem i zawrotami głowy, nudnościami, osłabieniem organizmu, suchością w jamie ustnej, podwyższonym ciśnieniem, brakiem apetytu i chęci do życia oraz rozterkami moralnymi. Światowy Dzień Kaca obchodzimy 1. stycznia. Data chyba nieprzypadkowa. Bo każdemu zdarza się czasem przeholować, zwłaszcza przy takich okazjach jak zabawa sylwestrowa.
Co zrobić, by zapobiec objawom kaca?
- Nie pij alkoholu przy pustym żołądku – zjedz wcześniej potrawy zawierające tłuszcz.
- Nie mieszaj trunków i używek, czyli nie popijaj wódki piwem.
- Zanim sięgniesz po kieliszek, wypij najpierw napój bezalkoholowy, najlepiej mineralną wodę niegazowaną.
- W czasie zabawy ruszaj się i tańcz, aby pozbyć się nadmiaru alkoholu z organizmu.
- Co jakiś czas wyjdź na chwilę na świeże powietrze.
Nie udało się? Kac was dopadł? Oto kilka sposobów, by się go jak najszybciej pozbyć:
- Zjedz coś – dobry efekt da zjedzenie jajecznicy, rosołu czy żurku.
- Wyjdź na spacer – dotlenienie doda Ci energii i złagodzi ból głowy.
- Dużo pij – najlepiej niegazowaną wodę, soki, kawę, maślankę.
- Weź prysznic – oczyszczona skóra lepiej oddycha.
- Wyśpij się.
Ważne! Pamiętaj, że wchłanianie alkoholu do organizmu rozpoczyna się natychmiast po jego wprowadzeniu już do jamy ustnej. Do maksymalnego stężenia alkoholu we krwi dochodzi po upływie około 1-1,5 godziny od chwili jego spożycia. Nigdy więc po spożyciu nawet niewielkiej ilości alkoholu nie wsiadaj za kółko! Proces metabolizowania alkoholu przebiega wolniej niż proces jego wchłaniania. Jeśli musisz koniecznie prowadzić auto, sprawdź się najpierw za pomocą alkomatu. Pamiętaj, że jazda pod wpływem alkoholu może mieć tragiczne konsekwencje!
Źródła:
