Na całym świecie listopad jest uznawany za miesiąc solidarności z mężczyznami, którzy zmagają się z nowotworami gruczołu krokowego oraz rakiem jąder. Globalna kampania społeczna realizowana jest pod nazwą „Movember” i nawiązuje do dwóch słów z języka angielskiego: „November” i „mustache”, czyli: listopad i wąsy. Akcja społeczna została zapoczątkowana w 1999 roku w Australii i swoim zasięgiem objęła niemalże cały świat.

Męskie sprawy, czyli dlaczego warto zapuszczać wąsy

W przedostatnim miesiącu roku wiele mówi się na temat profilaktyki przeciwnowotworowej i potencjalnych objawów związanych z rozwojem „męskich” nowotworów. Celem kampanii Movember jest zmiana oblicza męskiego zdrowia, natomiast wąsy, które przez twórców zostały ustanowione symbolem kampanii, mają ową zmianę oblicza komunikować. Zabawna forma działań komunikacyjnych ma sprzyjać podejmowaniu trudnych i ważnych tematów. Idea kampanii Movember jest prosta – przez cały listopad mężczyźni zapuszczają wąsy, nie tylko na znak solidarności, ale również aby wzbudzić ciekawość otoczenia oraz zapoczątkować dyskusję na temat profilaktyki oraz zachorowalności na nowotwory prostaty oraz jąder.

Czy jest się czego bać?

Według raportu „Nowotwory złośliwe w Polsce” z 2021 roku, średnio 48 mężczyzn każdego dnia otrzymuje diagnozę raka prostaty. W Polsce rak gruczołu krokowego jest dominującym rodzajem nowotworu wśród mężczyzn, tuż obok raka płuca. Odpowiada za ok. 20 proc. zachorowań i ok. 10 proc. zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Statystycznie jest diagnozowany u jednego na siedmiu mężczyzn w Polsce. Jak podkreślają lekarze, ryzyko raka gruczołu krokowego wzrasta z wiekiem. Nowotwór ten bardzo rzadko ujawnia się przed 50. rokiem życia, a ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma co najmniej 70 lat. Dodatkowo szacuje się, że pomiędzy 60. a 70. rokiem życia dotyczy on już około połowy mężczyzn. Te statystyki przedstawiają skalę problemu. Ze wszystkich chorób nowotworowych dotykających polskich mężczyzn, rak gruczołu krokowego ma największą dynamikę wzrostu zachorowalności przy jednoczesnym wzroście śmiertelności. Na szczęście o predyspozycjach do zachorowania wiemy coraz więcej, rozpoznajemy również czynniki, które mają wpływ na rozwój i przebieg choroby nowotworowej.

Jak w przypadku każdego nowotworu, wczesne wykrycie, a tym samym – diagnostyka są podstawą do pozytywnych rokowań. Rak jądra cechuje się dość dobrym rokowaniem, jednak o szybkości wyzdrowienia decyduje tempo rozpoczęcia ewentualnej terapii. Wciąż jeszcze zdarza się, że chory mężczyzna nie przyznaje się do obecności guza lub go bagatelizuje. Celem akcji jest obniżenie poziomu wstydu, zachęcenie do diagnostyki, a w dłuższej perspektywie – przebicie się do świadomości mężczyzn i ich bliskich z informacjami, które mogą ocalić ich zdrowie i życie. W Polsce kampanie promujące profilaktykę raka piersi spotkały się z pozytywnym odzewem – kobiety diagnozują się znacznie częściej i odważniej. Niestety, duża część mężczyzn wciąż maj opory przed regularną samokontrolą, podobnie przed realizacją badań profilaktycznych.

Różne oblicza męskiej solidarności

Troska o zdrowie nie odejmuje męskości ani nie jest przejawem słabości. Realizowana z przymrużeniem oka akcja Movember ma zachęcać do poważnego potraktowania profilaktyki męskiej, przy jednoczesnym zachowaniu dobrego humoru, który ma pomagać rozładowywać stres i lęk przed diagnostyką.

Movember przybiera różne formy w zależności od kręgów hobbystycznych. Jedną z wielu form promocji tego ruchu jest  The Distinguished Gentleman’s Ride –  globalna impreza motocyklowa, która skupia się wokół klasycznych i stylizowanych na vintage motocykli. Miłośnicy jednośladów, przejeżdżają się na swoich vintage motocyklach, cafe racerach, chopperach,  scramblerach i innych ulicami ponad 100 różnych krajów. Jazda wymaga odpowiedniego ubioru i zachowania. Motocykliści zakładają eleganckie ubrania, jedwabne kamizelki, tweedowe garnitury i zachowują się niezwykle uprzejmie.
Corocznie odbywa się też globalny konkurs video The Moscars, który zachęca uczestników Movember do dzielenia się swoim zaangażowaniem w kampanię. Warto zobaczyć utwór duetu komediowego z RPA Derick Watts & The Sunday Blues „The Movember Song”, parodię przeboju Carly Rae Jepsen „Call Me Maybe”.

Niezależnie od formy zaangażowanie Movember ma sprzyjać nie tylko zrozumieniu, ale również dawaniu oprzyzwolenia na mówienie o rzeczach, które mogą zostać uznane za trudne albo wstydliwe. Podczas takich akcji organizowane są równiez zbiórki funduszy potrzebnych na leczenie tych, którzy zmagają się z chorobą.

Z nadzieją na przyszłość w zdrowiu

Jeśli akcja skłoni mężczyzn do wcześniejszej profilaktyki to każda jej forma jest warta wysiłku.Wcześnie wykryta choroba daje nawet ponad 90 proc. szans na jej wyleczenie. Sprowadzenie raka do stanu choroby przewlekłej, bądź chociaż kontrolowania go, jest jak najbardziej możliwe. Dzięki temu mężczyźni mogą żyć z chorobą nawet po kilkanaście lat, odczuwając jedynie skąpe objawy. Gdy choroba jest odpowiednio kontrolowana przy pomocy nowoczesnych leków, pacjent może zyskać wiele lat dobrej jakości życia, szczególnie gdy do tego dodamy jeszcze nowoczesną rehabilitację urologiczną.

Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 20. roku życia

Między 20. a 40. rokiem życia statystycznie notuje się najwięcej zachorowań na raka jądra. Z tego względu mężczyźni powinni co miesiąc profilaktycznie wykonywać:

• samobadanie jąder, raz na pół roku
• raz na trzy lata zgłaszać się na badanie do lekarza
• badanie proktologiczne, jeśli na podstawie historii rodzinnej można stwierdzić ryzyko zachorowania na raka prostaty.

Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 30. roku życia

• samobadanie jąder, raz na pół roku
• raz na trzy lata zgłaszać się na badanie do lekarza
• badanie proktologiczne, jeśli na podstawie historii rodzinnej można stwierdzić ryzyko zachorowania na raka prostatywizyty u okulisty – raz na dwa lata lub częściej, jeśli mają wadę wzroku.

Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 40. roku życia

• samobadanie jąder, raz na pół roku
• raz na trzy lata zgłaszać się na badanie do lekarza
• badanie proktologiczne, jeśli na podstawie historii rodzinnej można stwierdzić ryzyko zachorowania na raka prostaty
• wizyty u okulisty – raz na dwa lata lub częściej, jeśli mają wadę wzroku.
• Lipogram, raz na dwa lata, a osobom z ryzykiem miażdżycy i chorobami układu krążenia w wywiadzie rodzinnym zaleca się wykonywanie lipidogramu co roku. To samo dotyczy osób mających nadwagę i palących papierosy.
• badanie dna oka – w ramach profilaktyki
• EKG, raz na trzy lata
• prześwietlenie klatki piersiowej – raz na pięć lat
• gastroskopia
• badanie na obecność krwi utajonej w kale – raz w roku, w ramach profilaktyki raka jelita grubego
• badanie gęstości kości

Badania profilaktyczne dla mężczyzn po 50. roku życia

• regularne profilaktyczne badania krwi
• kolonoskopia – raz na pięć lat w ramach profilaktyki raka jelita grubego;
• raz w roku badania na obecność krwi utajonej w kale;
• coroczne badania prostatu u urologa metoda per rectum;
  oznaczanie
• antygenu PSA raz w roku – istotne w badaniach profilaktycznych raka prostaty.