Co prawda w Polsce obowiązują przepisy, w myśl których przez okrągły rok można jeździć na dowolnych oponach – pod warunkiem, że ich bieżnik ma minimum 1,6 mm. I choć wymiana opon nie jest tu obowiązkowa to w konsekwencji samo już wydłużenie drogi hamowania i wpadnięcie w poślizg może być niebezpieczne.

Kiedy zmienić?

Według badania TNS Polska[1] przeprowadzonego na zlecenie firmy Michelin Polska blisko połowa kierowców (46%) uzależnia wymianę opon od konkretnego miesiąca, a nie warunków atmosferycznych. Dodatkowo 4% kierowców uważa, że ogumienie zimowe należy zacząć stosować, gdy spadnie pierwszy śnieg, co według specjalistów jest zdecydowanie za późno. Tylko 24% badanych podaje właściwą odpowiedź, czyli wymianę opon przy spadku średniej temperatury poniżej 7 stopni C. Przy tej temperaturze opona letnia twardnieje, tracąc swoje właściwości – pogarsza się jej przyczepność. Dodatkowo jeśli średnio w czasie doby panują temperatury około 7 stopni C oznacza to, że rano mogą występować przygruntowe przymrozki, a nawierzchnia może być niebezpiecznie śliska.

Opony letnie, zimowe oraz całoroczne

Opony letnie wykonane są ze specjalnej mieszanki syntetycznego kauczuku i sadzy, która z uwagi na swoje właściwości daje zdecydowanie lepszą przyczepność w temperaturze dodatniej. Są one bardziej wytrzymałe w cieplejszych miesiącach roku, czyli od wiosny do jesieni. Ponadto sprawiają, że samochód jest bardziej sterowny na mokrej nawierzchni – szerokie rowki opony szybko odprowadzają wodę po deszczu.

Opony zimowe powinny zapewniać bezpieczeństwo i dobrą przyczepność nawet na ośnieżonej i oblodzonej nawierzchni. Z tego względu najczęściej mają one bardziej zróżnicowaną rzeźbę bieżnika niż opony letnie. Opony zimowe produkowane są ponadto z mieszanki gumowej o właściwościach zapobiegających pękaniu materiału pod wpływem niskich temperatur.

Oficjalnym symbolem opon, które przeszły testy według norm[2] potwierdzających ich osiągi w warunkach zimowych, jest płatek śniegu na tle trzech szczytów górskich (tzw. symbol alpejski).

Opony z oznaczeniem M+S („Mud + Snow”, co po angielsku znaczy „błoto i śnieg”) często mylnie uważane są za opony zimowe. W rzeczywistości ten skrót może znaleźć się zarówno na oponach zimowych, letnich, jak i całorocznych

Opony całoroczne od kilku lat zyskują na popularności. Przeprowadzone przez portal Wybór Kierowców testy pokazują, że współczesne ogumienie wielosezonowe jest bardzo skuteczne, szczególnie dla kierowców eksploatujących samochody głównie w miastach, gdzie drogi są na bieżąco odśnieżane i praktycznie nie ma pokrytej śniegiem nawierzchni.

Co o bezpieczeństwie „mówią” liczby?

Z raportu Komisji Europejskiej wynika, że w 27 europejskich krajach, w których wprowadzono wymóg jazdy na homologacji zimowej (zimowe i całoroczne) nastąpiła 46 proc. redukcja prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku drogowego w warunkach zimowych (w porównaniu z jazdą na oponach letnich w tych samych warunkach). Ten sam raport dowodzi, że wprowadzenie prawnego wymogu jazdy na oponach posiadających homologację zimową zmniejsza liczbę śmiertelnych wypadków o 3 proc.. Jest to uśredniona wartość – są kraje, które odnotowały spadek liczby wypadków nawet o 20 proc.

Wieku się nie wypomina?

Wiek opony można sprawdzić znajdując na jej boku ciąg 4 cyfr. Dwie pierwsze oznaczają tydzień, a dwie ostatnie rok produkcji. Dla przykładu, gdy na oponie widnieje ciąg 1020 oznacza to, że opona została wyprodukowana w 10 tygodniu 2020 r. Guma z czasem traci swoje właściwości, dlatego nie powinna być użytkowana dłużej niż przez 5–6 lat, nawet wtedy, gdy bieżnik jest w dobrym stanie.

Do kompletu

Nie zakładajmy felg z oponami zimowymi tylko na jedną oś. Pozostawienie na drugiej osi ogumienia letniego może spowodować, że samochód w niekontrolowany sposób będzie tracił przyczepność. Brak kompletu opon zimowych może również wpływać na działanie elektronicznych systemów kontroli trakcji. Największy poziom bezpieczeństwa i komfortu zapewnią 4 takie same opony, zamocowane najlepiej na felgach stalowych, które lepiej wytrzymają trudne warunki atmosferyczne i będą odporniejsze w sytuacji, w której wpadniemy np. w ukrytą pod śniegiem dziurę.

Ekologia na resorach

Od 1 listopada 2012 roku każda opona wyprodukowana po 30 czerwca 2012 roku i sprzedawana w Unii Europejskiej musi być zaopatrzona w specjalną naklejkę, która zawiera najważniejsze informacje o bezpieczeństwie i ekologicznych aspektach opony. Etykieta ma formę prostokątnej naklejki nalepianej na bieżnik opony. Na etykiecie znajdują się informacje na temat trzech głównych parametrów kupowanego ogumienia: ekonomiczności, przyczepności na mokrej nawierzchni i hałasu wytwarzanego przez oponę podczas jazdy. Ekonomiczność i przyczepność jest zdefiniowana w siedmiu klasach począwszy od G a skończywszy na A (oznaczenie analogiczne do naklejek nalepianych np. na lodówki) a hałas wytwarzany przez oponę określa liczba decybeli.

Przezorny zawsze ubezpieczony

Kolejną istotną motywacją do zmiany sezonowego ogumienia mogą być dla kierowców problemy, które mogą powstać przy próbie uzyskania świadczeń z dobrowolnego ubezpieczenia AC w przypadku wystąpienia zimowej kolizji auta, w którym zamontowane były opony letnie. Takie zachowanie może zostać uznane przez ubezpieczyciela za przyczynienia się do powstania szkody powołując się na rażące niedbalstwo, a tym samym może stanowić podstawę do zmniejszenia wysokości odszkodowania.

Ubezpiecz… opony

Ubezpieczenie opon dokupione do polisy OC lub AC może kosztować Cię zaledwie kilka złotych. To bardzo skromny wydatek, szczególnie gdy porównasz go z kosztami samodzielnej organizacji pomocy drogowej. Oferty ubezpieczenia opon w poszczególnych towarzystwach wydają się być identyczne. Pamiętaj jednak, że to tylko informacje ogólne. Zanim jednak zdecydujesz się na dany produkt, dokładnie sprawdź szczegóły ubezpieczenia, takie jak:

• zakres terytorialny ubezpieczenia.
• rodzaj pomocy, jaką otrzymasz w ramach ubezpieczenia opon.
• możliwość korzystania z usług przedstawiciela innego towarzystwa.
• możliwość odmowy pomocy w przypadku ubezpieczyciela (np. kradzież opon).

[1] Badanie przeprowadzone przez TNS Polska na zlecenie Michelin Polska w czerwcu 2016 r. na reprezentatywnej grupie czynnych kierowców za pomocą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo.

[2] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R1222&from=EN