Wróć do artykułów

Jak rozmawiać z nastolatkiem o pieniądzach?

Jak rozmawiać z nastolatkiem o pieniądzach?
Świat dorosłych pełen jest finansowych labiryntów, w których jedni odnajdują się lepiej, a innym przychodzi to trudniej. To dlatego, że umiejętność efektywnego zarządzania pieniędzmi wcale nie jest taka prosta. A co mają powiedzieć dzieci, które w ten świat wkraczają?

To na rodzicach spoczywa obowiązek nauki przedsiębiorczości pociech, i od ich zaangażowania w pierwszych latach życia dzieci zależy, czy młodzi ludzie nauczą się rozsądnie gospodarować swoimi środkami oraz oszczędzać. Rodzice są najlepszym przykładem nauczenia dziecka rozsądnego zarządzania finansami. Jednak żadne dobre rady i mądre słowa nie zdziałają tyle, co dobry przykład. Dziecko jest świetnym obserwatorem, dlatego warto prowadzić takie życie, w którym pieniądz odgrywa właściwą rolę, gdyż najlepszą szkołą gospodarności jest właśnie dom.

Kieszonkowe

Nastolatka dobrze jest nauczyć, że planowanie swojego budżetu jest sprawą kluczową w sprawnym zarządzaniu pieniędzmi. Do tego przyda się kieszonkowe. Dzieci same z siebie nie wiedzą, że pieniądze mają skończony charakter i że trzeba na nie pracować. Pozwólmy dziecku samodzielnie decydować, na co przeznaczy otrzymane pieniądze i czy wyda je pierwszego dnia czy może później. To świetna okazja, by zobaczyć, jak dziecko traktuje pieniądz. Jeśli chcemy powoli zmieniać podejście dziecka, pomocne będą praktyczne porady i wskazówki, jak na przykład wspólne określenie celu finansowego, czasu oszczędzania, odkładanie kwoty potrzebnej na bieżące wydatki i reszty na spełnienie swojego celu. Dobrym sposobem nauki oszczędzania jest ustalenie z dzieckiem, że każdego miesiąca na jego koncie lub w portfelu powinno zostać np. 10% z miesięcznego kieszonkowego.

Bankowość internetowa

Bardzo ważnym elementem edukacji finansowej jest wytłumaczenie dziecku zasad działania bankowości internetowej oraz zagrożeń związanych z transakcjami bezgotówkowymi. To, na co szczególnie warto uwrażliwić dziecko:

– zachowanie przy bankomacie – warto nauczyć dziecko, by zakrywało klawiaturę drugą dłonią, gdy wpisuje PIN,

– korzystanie z konta przez Internet – do zadań rodzica należy aktualizowanie na bieżąco programu antywirusowego i nauczenie dziecka, by nie potwierdzało nic przelewem za 1 zł. Dobrze jest też weryfikować to, co dzieje się na koncie pociechy, żeby zablokować nieautoryzowane płatności.

– kieszonkowe w telefonie – warto uczulić dziecko, by nie instalowało aplikacji z niesprawdzonych źródeł,

– karta płatnicza – dobrze jest porozmawiać o ochronie PINu, prosząc dziecko, by go nie zapisywało, ani z nikim się nim nie dzieliło. Dziecko powinno też wiedzieć, że nie może nikomu dawać swojej karty, a w razie jej zgubienia musi natychmiast powiadomić o tym rodziców.

Konto bankowe

Kolejnym krokiem na drodze nauki przedsiębiorczości jest założenie dziecku konta bankowego. Staje się ono coraz popularniejsze i może okazać się kamieniem milowym w edukacji finansowej nastolatka. Dziecko będzie mogło nauczyć się oszczędzania, ale też dowie się, jak korzystać z bankowości internetowej czy stworzonych do zarządzania kontem aplikacji. Damy mu przez to poczucie, że jest bardziej dorosłe i odpowiedzialne za swoje decyzje finansowe, choćby poprzez możliwość kupowania przez Internet. Dzięki temu poćwiczy nie tylko wyszukiwanie ciekawych ofert, ale też nauczy się porównywać ceny oraz zawierać transakcje. Co prawda małoletni mają ograniczone zdolność do czynności prawnych, jednak ciekawe rozwiązanie wprowadził już popularny internetowy serwis aukcyjny, który stworzył dedykowane konto Junior, zakładane za zgodą rodziców i posiadające szereg uprawnień, ale też ograniczeń (w porównaniu do konta tradycyjnego).

Aktualnie również kilka banków umożliwia otwarcie rachunku dla osób już od 13. roku życia. Banki proponują konta z kartą debetową oraz z dostępem do bankowości internetowej, gdzie możemy przelewać dziecku np. kieszonkowe.

Poszukując odpowiedniej oferty, warto zwrócić uwagę na warunki korzystania i okresowe promocje:

– konto z rachunkiem oszczędnościowym i możliwością zakładania lokat – jeśli zależy nam, aby ułatwić dziecku oszczędzanie,

– premia za dobre wyniki w nauce – niektóre banki oferują wysokie oprocentowanie na koncie oszczędnościowym przez pewien czas, gdy dziecko przyniesie świadectwo z dobrą średnią. To świetna lekcja o tym, że na pieniądze trzeba zapracować.

– zniżki do kin, rabaty w sklepach – dzięki temu zadbamy, że dziecko mniej wyda na coś, co i tak pewnie kupi, a także nauczymy ich poszukiwania okazji,

– możliwość zrobienia przelewu, gdy nie zna się czyjegoś numeru konta – by zrobić przelew wystarczy znać numer telefonu, mail lub nick na Facebooku odbiorcy,

– możliwość korzystania z usług takich jak Blik i/lub Google Pay lub też możliwość bezprowizyjnej wymiany walut po kursie międzybankowym – jest to okazja do wytłumaczenia dziecku zasad działania banków, transferów gotówkowych oraz wymiany walut,

– mobilna aplikacja i mobilna karta płatnicza – czyli karta, która nie istnieje w fizycznej, plastikowej postaci. Można nią płacić w Internecie lub zbliżeniowo za pomocą smartfona. Taka karta jest aktywna od razu, nie trzeba czekać na przesyłkę.

Inwestycja w przyszłość

Rozmowy z dzieckiem o pieniądzach to doskonała inwestycja w przyszłość i jego bezpieczeństwo finansowe. To dobry czas, by zacząć rozmawiać o tym, że nikt z nas nie może być pewien tego, co go w życiu spotka. Ucząc dzieci oszczędzania pokazujemy im, jaki tak naprawdę jest tego cel. To dobra chwila, by zwrócić uwagę na to, że może przyjść w życiu taki moment, kiedy będą potrzebować środków bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Podczas takiej rozmowy warto poruszyć tematy np. dotyczące choroby, wypadku, straty bliskiej osoby czy zakończenia pracy zawodowej. Opowiedzmy dziecku o posiadanych polisach i przedstawmy ich zalety.

Zwróćmy uwagę na to, że ubezpieczenie może być jedną z możliwości oszczędzania. Ubezpieczamy się nie tylko na wypadek przykrych zdarzeń. Polisa, bowiem zapewni, że w sytuacji kryzysowej dotyczącej jego rodziców, dziecko otrzyma środki finansowe, które będzie mogło przeznaczyć na dowolny cel związany z jego przyszłością np. opłacenie studiów czy zakup mieszkania.