Dziś w Polsce wynosi on 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, przy czym staż ubezpieczeniowy musi wynosić min. 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.
Jest też możliwe wcześniejsze przejście na emeryturę, ale dotyczy to tylko niektórych zawodów (np. służb mundurowych) lub też osób pracujących w wyjątkowo ciężkich warunkach.
Tak czy inaczej, bez względu na to, jak daleko mamy dziś do emerytury, w końcu przyjdzie taki czas, że na nią przejdziemy. Niestety, prognozy dotyczące przyszłych emerytur nie są optymistyczne. Społeczeństwo polskie z jednej strony starzeje się, z drugiej żyje coraz dłużej. Dzieci z kolei rodzi się coraz mniej. Oznacza to tylko jedno – system emerytalny może nie zagwarantować przyszłym emerytom odpowiedniego utrzymania na starość. Dlaczego? Otóż dlatego, że wysokość emerytur zależy od tego, jaka aktualnie jest wysokość wpływów do systemu. Jeśli liczba pracujących i płacących składki maleje, to równocześnie maleje wysokość wypłacanych emerytur.
Jakie więc mamy szanse na godną emeryturę?
Według źródeł GUS obecnie w Polsce mamy ok 7 mln osób pracujących i 7,8 mln emerytów! Jak wskazują dane i prognozy, na 1000 osób w wieku produkcyjnym przypada dziś około 390 osób w wieku poprodukcyjnym. W 2061 roku będzie ich już 806 osób, zaś w 2080 r aż 839 osób. Dla młodych Polaków wchodzących właśnie na rynek pracy prognozy dotyczące wysokości majątku zgromadzonego na starość są wyjątkowo ponure – przechodząc na emeryturę w 2060 roku mogą liczyć jedynie na około 1300 zł netto świadczenia emerytalnego. ZUS nie ukrywa, że wypłacane emerytury z roku na rok będą coraz niższe. Tzw. stopa zastąpienia, czyli stosunek wysokości emerytury do ostatniej wypłaconej nam pensji, w 2022 roku wynosił 54%, a według prognoz w 2060 roku będzie wynosić już tylko 25% (czyli np. jeśli przed przejściem na emeryturę nasza pensja wynosiła 5.000 zł netto, dzisiaj możemy liczyć na świadczenie emerytalne w wysokości 2.700 zł netto. W 2060 przy tych samych zarobkach nasza emerytura będzie wynosić już tylko 1.250 zł netto!). Czy możemy temu jakoś zaradzić i zabezpieczyć się na przyszłość? Tak! Eksperci niemal jednogłośnie radzą, by zagwarantować sobie odpowiedni poziom życia na starość, należy zacząć oszczędzać indywidulanie.
Kiedy najlepiej zacząć odkładać na emeryturę?
Jak najszybciej! Jak szacuje GUS, prognozowana długość życia na emeryturze wynosi około 220 miesięcy, czyli średnio około 19 lat. Oznacza to tyle, że jeśli chcemy mieć dochody na obecnym poziomie, powinniśmy zacząć gromadzić oszczędności w wysokości 220-krotności naszych miesięcznych dochodów. Jest to proces długoterminowy, dlatego warto zacząć oszczędzać jak najwcześniej tak, by stało się to naturalną częścią życia.
Jakie są możliwości oszczędzania na emeryturę?
- ZUS – niezależnie czy pracujemy na umowę o pracę czy prowadzimy działalność gospodarczą, płacimy obowiązkowe składki emerytalne w wysokości 9,76% naszego wynagrodzenia. Drugie tyle płaci za nas nasz pracodawca. Składki te są odprowadzane do powszechnego systemu emerytalnego i zapisywane na naszym indywidualnym koncie w ZUS. Pieniądze te co roku podlegają waloryzacji, by w przyszłości zachowały realną wartość. Suma odprowadzonych składek powiększona o waloryzację stanowi nasze zasoby w ZUS i będzie służyła w przyszłości do wyliczenia naszej emerytury. Minusem tej formy oszczędzania na emeryturę jest fakt, że pieniądze nie podlegają dziedziczeniu i przestają być wypłacane z chwilą naszej śmierci. Emerytura z ZUS jest też obciążona podatkiem dochodowym.
- Dłuższa praca – która wydłuża okres gromadzenia i przyrostu środków oraz skraca czas pobierania świadczeń. Dzięki temu rośnie stopa zastąpienia, co oznacza, że wypłata emerytury będzie wyższa. Takie rozwiązanie zależy od naszego stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej, relacji z pracodawcą. Nie na wszystko mamy wpływ.
- Dobrowolne, prywatne formy oszczędzania na emeryturę czyli IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) oraz IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego). Na wykorzystanie tej formy oszczędzania decyduje się wiele osób, które chcą zapewnić sobie dodatkowe środki pieniężne na starość. W przypadku IKE uzyskujemy ulgę podatkową, która zwalnia nas z konieczności opłaty 19% podatku od zysków (co jednocześnie oznacza, że to my zyskujemy dodatkowo). Warto jednak wiedzieć, że wpłaty na IKE ograniczone są limitem rocznym 2,5x przeciętnego wynagrodzenia oraz że jeśli zgromadzone tu środki wypłacimy przed 60. rokiem życia, będziemy musieli zapłacić podatek.
IKZE jest podobnym rozwiązaniem, ale w tym przypadku uzyskujemy dostęp do innej ulgi. Osoby wpłacające na IKZE oprócz zwolnienia z 19% podatku od zysków, mogą uzyskać każdego roku zwrot części podatku dochodowego od Urzędu Skarbowego. Ta forma oszczędzania również ograniczona jest rocznym limitem wpłat własnych – 1,2x przeciętnego wynagrodzenia (dla osób prowadzących działalność gospodarczą 1,8x), a w przypadku wypłaty środków po ukończeniu 65. roku życia pobierany jest 10% zryczałtowany podatek dochodowy.
- PPK czyli Pracowniczy Plan Kapitałowy, dzięki któremu możemy gromadzić oszczędności emerytalne z pomocą pracodawcy i państwa. Pieniądze odkładane na PPK pochodzą z pensji pracownika, wpłaty pracodawcy oraz corocznej premii od państwa. Co ważne, środki zgromadzona na PPK podlegają dziedziczeniu.
- Ubezpieczenie na życie z Gwarantowaną Emeryturą – jest to świetne rozwiązanie dla osób, które chcą gromadzić kapitał na swoją emeryturę, a jednocześnie chcą zadbać o bezpieczeństwo finansowe swoich bliskich. Dzięki tak dedykowanej polisie już w okresie przedemerytalnym jesteśmy objęci ochroną na wypadek śmierci, inwalidztwa lub choroby śmiertelnej, a w okresie emerytalnym mamy zapewnione miesięczne wypłaty w gwarantowanej wysokości ustalonej w dniu podpisania umowy. Co ważne, mamy wpływ na wysokość wypłacanego świadczenia emerytalnego. Jego wysokość ustalamy wspólnie z Life Protection Advisorem z Unum, po analizie naszych aktualnych dochodów, uśrednionych miesięcznych wydatków oraz kwoty, jaką chcemy otrzymywać, będąc na emeryturze.
Prywatne dochody zwiększają nasze bezpieczeństwo finansowe na czas emerytury. Dlatego każdy, kto chce zapewnić sobie stabilne przychody na starość, powinien jak najszybciej zacząć odkładać pieniądze. Wystarczy wybrać najbardziej korzystną dla siebie opcję i zaufać ekspertom.