Skąd się wzięła czekolada?

Tysiąc lat przed Chrystusem, na półwyspie Jukatan odkryto drzewo kakaowca. Żyjący wtedy na obszarach Zatoki Meksykańskiej Olmekowie postanowili spróbować jego surowych owoców. Zafascynowani ich smakiem zaczęli przyrządzać z nich napary. Pobudzające właściwości napoju sprawiły, że napar zaczęto łączyć z bóstwami. Wierzono, że ziarna kakaowca to dar ofiarowany ludziom przez boga Ouetzalcoalta – Pierzastego Węża, współtwórcę świata. Niezwykła wartość i zainteresowanie kakaowcem sprawiły, że Majowie zaczęli wykorzystywać jego ziarna jako środek płatniczy – wymieniali go na różnego rodzaju towary i usługi. Trwało to aż do końca XV wieku, kiedy na tereny Ameryki Południowej przypłynął Krzysztof Kolumb. Zauważył on ten szczególny szacunek tamtejszych cywilizacji do kakao i postanowił przywieść jego ziarna do Europy. Jednak by Europejczycy zrozumieli magię kakaowca musiały minąć prawie dwa wieki! Wtedy dopiero kakaowe napary zaczęły królować na dworach wielkich władców, bo tylko najbogatsi mogli pozwolić sobie na tak drogi przysmak. Do XIX wieku czekolada sprzedawana była w aptekach jako lek. Lekarze doceniali jej wartości wzmacniające i pobudzające. Już wtedy wiadomo było, że czekolada rozszerza naczynia krwionośne, dlatego stosowano ją przy leczeniu niewydolności serca. Teobromina, najważniejszy składnik czekolady został doceniony jako środek moczopędny oraz pozytywnie wpływający na oddychanie, rozluźniający mięśnie gładkie oskrzeli i sprzyjający wydzielaniu śluzu.

Największy przełom dla kakaowca nastąpił jednak w XIX wieku – wtedy czekolada po raz pierwszy pojawiła się w formie stałej. W połowie XIX wieku powstały słynne firmy produkujące czekoladę.

W Polsce jest znana od ok. 180 lat. Pierwsze tabliczki czekolady przywędrowały do Polski z Niemiec za pośrednictwem Karola Wedla, który w 1845 roku otworzył pierwszą cukiernię w Warszawie. W menu królowała czekolada w tabliczkach oraz do picia.

Czekolada i jej rodzaje

Oto cztery podstawowe rodzaje czekolady. To na ich bazie powstają różne warianty smakowe, które dzisiaj możemy znaleźć w sklepie:

– gorzka – zawierająca minimum 70% masy kakaowej. Uważana za najkorzystniejszą dla zdrowia. Czekolada gorzka ma działanie poprawiające koncentrację, wpływa na obniżenie ciśnienia krwi, działa antynowotworowo, chroni pamięć oraz opóźnia starzenie się skóry. Nie zawiera niepotrzebnych dodatków cukru.

– deserowa – zawierająca minimum 50% masy kakaowej. Jej spożywanie zalecane jest przy intensywnej pracy umysłowej, ponieważ zawarty w niej magnez usprawnia działanie mózgu, przez co lepiej zapamiętujemy i kojarzymy. Czekolada deserowa ponadto doskonale wpływa na nastrój przyspieszając produkcję serotoniny, czyli hormonu szczęścia.

– biała – która …. nie powinna być nazywana czekoladą! W swoim składzie nie zawiera kakao. W jego miejsce do masła kakaowego dodaje się mleko w proszku i cukier.

– różowa – najmniej znana odmiana czekolady. Ma delikatny smak o jagodowych nutach. Powstaje ze sproszkowanych nasion kakaowca rubinowego, któremu właśnie zawdzięcza swój naturalnie różowy kolor.

Czekolada i jej właściwości zdrowotne

Czekolada zalecana jest szczególnie osobom uprawiającym sport, pracującym fizycznie oraz dzieciom. W swoim składzie ma wiele składników mineralnych (w szczególności żelazo, potas, magnez, fosfor, wapń oraz witaminy A, D, E oraz z grupy B), które pozytywnie wpływają na nasze zdrowie:

• Czekolada poprawia nastrój poprzez stymulację organizmu do wydzielania endorfin, czyli hormonów szczęścia.
• Dodaje energii oraz likwiduje objawy depresji. Udowodniono, że po spożyciu czekolady w organizmie rośnie poziom serotoniny, czyli naturalnego antydepresanta.
• Wspiera odporność organizmu – ziarna kakaowca są bogatym źródłem przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych i detoksykujących flawonoidów. Po zjedzeniu choćby kawałka czekolady krew zaczyna szybciej krążyć w żyłach dotleniając wszystkie tkanki, przez co organizm lepiej radzi sobie ze zwalczaniem bakterii i wirusów.
• Wspomaga pracę mózgu poprzez poprawę jego ukrwienia. Kakao zawiera fenyloalaninę, która pomaga szybciej zapamiętywać słowa i bodźce wzrokowe. By zwiększyć działanie tego związku, warto połączyć jedzenie czekolady z witaminą C – obecną m.in. w cytrusach.
• Ma działanie przeciwkaszlowe. Kakao zawiera teobrominę, która zwiększa średnicę oskrzeli usprawniając przepływ powietrza. Czekolada może pomagać w leczeniu kaszlu, nawet tym o przewlekłym charakterze – np. w astmie.
• Zwalcza próchnicę zębów. Tak! Aby mieć zdrowe zęby,  należy jeść czekoladę! Polifenole obecne w kakao blokują bakteriom obecnym w jamie ustnej zdolność do wywoływania chorób, w tym próchnicy. Gorzka czekolada ponadto, dzięki związkom jakie posiada wzmacnia szkliwo, uniemożliwiając bakteriom przyleganie do powierzchni zębów.
• Zapobiega ryzyku zawału serca lub udaru mózgu, ma działanie przeciwmiażdżycowe oraz rozszerzające naczynia krwionośne. Zapobiega zatorom i zakrzepom.
• Gorzka czekolada posiada właściwości obniżające ciśnienie tętnicze krwi.
• Znakomicie wpływa na układ nerwowy, dzięki obecności magnezu, potasu i żelaza
• Wspomaga prawidłową pracę nerek i działa delikatnie moczopędnie.
• Posiada właściwości odmładzające i zapobiega powstawaniu zmarszczek.
• Wspomaga odchudzanie przyspieszając metabolizm oraz dając uczucie sytości, dzięki czemu spożywamy mniej kalorii.
• Jej spożywanie jest zalecane kobietom w ciąży. Dzięki czekoladzie płód rozwija się prawidłowo, a maluch jest bardziej pogodny i żywotny 😊

Pomimo tak wspaniałych właściwości czekolady, warto pamiętać, że nawet najzdrowsze produkty spożywamy z umiarem. Szczególnie, jeśli zawierają cukier.