Temat śmierci jest nieodłączną częścią naszego życia. Szczególnie teraz, kiedy żyjemy w czasie wszechogarniającej nas pandemii COVID-19, a media codziennie podają zatrważające dane o liczbie zmarłych w kraju i na świecie. Taka sytuacja nas przeraża, bo chyba wszyscy boimy się rzeczy ostatecznych. Boimy się o siebie, choć chyba bardziej o naszych bliskich. Boimy się tego, że przyjdzie taki moment, gdy już nigdy nie zobaczymy ukochanej osoby, nie usłyszymy jej głosu, nie będziemy mogli jej przytulić, porozmawiać, zwierzyć się, ani powiedzieć, jak bardzo ją lubimy, kochamy.
Jedno jest pewne – śmierć przydarza nam się tak samo, jak nowe życie. Obcujemy z nią na co dzień. Wielu z nas zetknęło się w swoim życiu ze śmiercią bliskiej osoby. Doskonale zdajemy więc sobie sprawę jak bolesne są pierwsze dni, tygodnie, a czasem miesiące. Nieraz musi minąć bardzo dużo czasu, zanim wrócimy do normalności.
Wielu z nas zna też kogoś, kto doświadczył straty. Kogoś, komu świat rozpadł się na kawałki. Kogoś, kto cierpi i tęskni… Taka osoba potrzebuje dużo uwagi i troski. Często potrzebuje pomocy kogoś, kogo ta żałoba bezpośrednio nie dotyczy, np. dalszej rodziny, przyjaciela czy znajomych. Wspieranie w żałobie to niezwykle trudne wyzwanie. Wbrew potocznej mądrości – czas nie leczy ran. Cierpienie odsunięte na dalszy plan, zanegowane, zagłuszone, tkwi w naszej psychice i odbija się w życiu na wiele sposobów. Jak zatem pomóc komuś w żałobie? I czy to w ogóle możliwe?
Pomoc osobie w żałobie polega na tym, by towarzyszyć jej w konfrontowaniu się z uczuciami, które pojawiają się podczas przeżywania żalu po stracie.
Co więc zrobić, by pocieszyć bliską nam osobę?
Przede wszystkim – bądź blisko. Zapewniaj i przypominaj o swojej obecności. Zwykły, krótki telefon czy wiadomość sms dla osoby przeżywającej stratę może być bardzo ważnym gestem.
Słuchaj…. Słuchaj uważnie, nie przerywaj, daj się wygadać, wypłakać… Pozwól, by mogła okazać swój smutek i wyrazić wszystko to, czym chce się w danym momencie podzielić, o czym chce opowiedzieć.
Przytul, potrzymaj za rękę, a jeśli będzie taka potrzeba wspólnie pomilczcie…
Rozmawiaj o uczuciach, emocjach, relacji osoby w żałobie ze zmarłym. Nazywanie i wypowiadanie tego, co się przeżywa może przynieść ogromną ulgę oraz uporządkować myśli i uczucia.
Wspominaj zmarłą osobę i zachęcaj do rozmowy o niej. Możesz także wykorzystać pamiątki po zmarłym. Daje to cierpiącej osobie namiastkę ciepła i bliskości.
Bądź szczery i otwarty. Przyznaj się, jeśli nie znasz odpowiedzi na jakieś trudne pytania. Jest to naturalne. Nie możesz wymagać od siebie niemożliwego. Największą moc ma twoja szczera, uważna, empatyczna, życzliwa i cierpliwa obecność.
Pytaj o potrzeby, proponuj konkretną pomoc w załatwieniu codziennych obowiązków. Najważniejsze, by bliska ci osoba czuła, że jest dla ciebie ważna i może na ciebie liczyć, a świat nie runął jej na głowę przytłaczając dodatkowymi zadaniami, które w obliczu emocjonalnego cierpienia wydają się czasem niemożliwe do realizacji.
Daj swój czas. Zaproponuj wspólne wyjście na spacer, rower, cokolwiek co sprawi, że bliska osoba choć na chwilę zapomni o przykrych chwilach.