ESG – co oznacza skrót?

ESG to skrót od Environmental, Social, Governance. Jest to projekt, który zakłada, że firmy, obok wskaźników finansowych, w swojej działalności uwzględniają również czynniki społeczne, środowiskowe oraz z zakresu ładu korporacyjnego:

• Environmental, czyli czynnik środowiskowy, skupia się na wpływie działalności przedsiębiorstwa na środowisko oraz na tym, jak środowisko wpływa na jego działalność. Znajdziemy tu takie kategorie jak: bioróżnorodność, zużycie energii, odpady, zanieczyszczenia, gospodarka wodna, surowce, ślad węglowy. Jeśli firmy inwestują w odnawialne źródła energii, ograniczają emisję gazów cieplarnianych czy podejmują inne działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego, są postrzegane jako bardziej atrakcyjne dla inwestorów ESG oraz interesariuszy o podobnych wartościach.

• Social, czyli czynnik społeczny, dotyczy relacji przedsiębiorstwa z pracownikami, klientami lub dostawcami. To kwestie, takie jak: zarządzanie zespołem, wynagrodzenia, warunki pracy, prawa pracownicze, szkolenia, różnorodność, zwalczanie dyskryminacji w miejscu pracy oraz działania na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu.

• Governance, czyli kwestie związane z ładem korporacyjnym, takie jak: polityka zarządzania przedsiębiorstwem, procedury oraz mechanizmy kontroli, które są stosowane, by działalność była zgodna z prawem. To też otwartość firmy na potrzeby
  i oczekiwania pracowników – stąd niezwykle ważne są rozmowy z nimi, ich zaangażowanie oraz wpływ pracowników na politykę firmy.

Skąd wziął się projekt?

Skrót ESG pierwszy raz został użyty w 2004 roku w raporcie United Nations Global Compact „Who Cares Wins”. Autorzy raportu podkreślili, że codzienne uwzględnianie czynników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego może prowadzić do długoterminowych zysków finansowych przedsiębiorstw. Celem raportu było zachęcenie pracodawców, aby odpowiedzialnie podchodzili do inwestycji oraz uwzględniali nie tylko zyski finansowe, ale również wpływ działalności firmy na środowisko oraz społeczeństwo.

Kolejnym krokiem w rozwoju wartości ESG było przyjęcie przez ONZ w 2015 roku Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG), co znacznie wzmocniło znaczenie ESG w strategiach korporacyjnych. Pandemia COVID-19 potwierdziła i podkreśliła, jak ogromne znaczenie ma równoważność i odpowiedzialność społeczna, co przyspieszyło wdrażanie zasad ESG przez przedsiębiorstwa na całym świecie.

W grudniu 2022 roku Parlament Europejski i Rada przyjęły dyrektywę CSRD, która wprowadziła nowe obowiązki w zakresie raportowania niefinansowego
i sprawozdawczości z obszarów związanych ze środowiskiem, społeczeństwem i ładem korporacyjnym. To znacznie uporządkowało istniejące już zasady. Kwestie ESG reguluje również Agenda 2030 dla zrównoważonego rozwoju oraz Porozumienie Paryskie, które skupia się przede wszystkim na walce ze zmianami klimatycznymi, a także Europejski Ład – zakłada zmiany w kierunku zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Kogo dotyczy ESG?

Obowiązek raportowania ESG jest wprowadzany etapami i docelowo będzie dotyczyć wszystkich podmiotów:

• W pierwszej kolejności raporty za 2024 rok będą przygotowywać duże spółki, które zatrudniają powyżej 500 pracowników. Firmy te już od 2017 roku przedstawiają pewne ujawnienia z zakresu ESG, ale od 1 stycznia 2024 roku ujawnienia te są dużo bardziej szczegółowe – zgodnie z dyrektywą, która przedstawia nowe zasady raportowania.
• Od 2026 roku obowiązek przedstawienia raportu za 2025 rok będzie ciążył już na wszystkich dużych przedsiębiorstwach, które spełniają co najmniej 2 z 3 przesłanek: zatrudniają co najmniej 250 pracowników, ich suma aktywów bilansu przekracza 85 mln złotych lub roczne przychody wynoszą co najmniej 170 mln złotych.
• Od 2027 roku raport za 2026 rok będą musiały sporządzić także małe i średnie przedsiębiorstwa, spełniające łącznie 2 z 3 warunków: zatrudniają co najmniej 10 pracowników, ich suma bilansowa przekracza 1,5 mln złotych lub osiągnęły przychody powyżej 3 mln złotych.

Cele ESG – co zmienia obowiązek raportowania?

• Poszanowanie zasad społecznych – społeczeństwo coraz bardziej zwraca uwagę na kwestie zrównoważonego rozwoju i zasady etyki biznesu. Pracownicy, klienci
  i konsumenci coraz częściej wybierają firmy, które angażują się w ESG, postrzegając je jako nowoczesne. Szanowanie zasad społecznych przez firmę wpłynie korzystnie na jej reputację oraz lojalność klientów i pracowników w długofalowej perspektywie;
• Ujednolicenie przepisów i regulacji prawnych;
• Lepsze wyniki finansowe – raportowanie ESG obniża koszty, ponieważ zmniejsza zużycie zasobów;
• Wzbudzenie zaufania wśród klientów, inwestorów i partnerów biznesowych – stosowanie zasad ESG dowodzi, że firma w swojej działalności nie kieruje się wyłącznie zyskiem, ale bierze też pod uwagę wartości ESG. Działania te są mierzalne, a raporty udostępniane do wglądu;
• Rozwój – wspieranie dostępu do kapitału, zwiększanie ilości inwestycji i przyciąganie klientów, którzy wspierają odpowiedzialne firmy;
• Motywacja do wprowadzania innowacji oraz budowania reputacji firmy jako odpowiedzialnej, dbającej o środowisko naturalne i przyciągającej świadomych konsumentów. Przejrzyste raportowanie ESG buduje również zaufanie i wspiera postrzeganie firmy jako etycznej;
• Pomoc – wspieranie firm, które dążą do zrównoważonego rozwoju i wpływanie na ich trwałą rentowność. Dzięki ESG firmy są bardziej odporne na zmiany klimatu, społeczne kontrowersje oraz ryzyko związane z zarządzaniem.

Jak przygotować się na zmiany?

Przygotowanie firmy do spełnienia wymogów ESG wymaga wdrożenia odpowiednich procesów:

1. Przegląd obecnych praktyk ESG i ocena tego, jak firma radzi sobie obecnie
   w obszarach: środowiskowym, społecznym i zarządzającym.
2. Stworzenie lub aktualizacja strategii ESG – która uwzględni nowe regulacje
   i przepisy. Strategia powinna obejmować zarówno krótkoterminowe, jak
   i długoterminowe cele.
3. Wdrożenie systemów zarzadzania ESG – które pozwolą na monitorowanie, zarządzanie i raportowanie działań z zakresu ESG.
4. Wybór zespołu i szkolenie pracowników – warto powołać zespół odpowiedzialny za opracowanie i wdrożenie strategii ESG, a także zidentyfikowanie luki i obszarów wymagających poprawy. Do wdrożenia systemu EGS powinny być delegowane wyszkolone osoby, które posiadają szczegółową wiedzę na ten temat.
5. Postawienie jasno określonych celów, działań i inicjatyw.
6. Ustalenie harmonogramu działań, z włączeniem procesów ESG w codzienne procesy biznesowe firmy.
7. Regularne raportowanie i komunikacja – w tym udostępnianie swoich wyników interesariuszom w celu budowania zaufania oraz wzmocnienia pozycji firmy na rynku.

Raportowanie ESG to nie tylko obowiązek, ale też szansa na wzmocnienie zaufania
i budowanie długoterminowych relacji z inwestorami, klientami czy pracownikami. Warto z niej mądrze i umiejętnie korzystać.