Kim są cztery pokolenia: X, Y, Z i A? Co je różni? Jak dbać o różnorodność międzypokoleniową w miejscu pracy, nie wykluczając nikogo?

Pokolenie X, Y, Z – co je wyróżnia?

Pokolenie X – to osoby urodzone w latach 1965 – 1980. Określa się je także jako „pokolenie PRL” lub „Nic na serio”. Początki kariery zawodowej Iksów to okres przemian gospodarczych. Ciężko pracują i cechują się niezwykłą umiejętnością oszczędzania, „by do czegoś w życiu dojść”. Dziś Iksy należą w większości do klasy średniej lub wyższej. Często piastują wysokie stanowiska oraz stanowią większość polskiej klasy politycznej. Co jeszcze ich charakteryzuje?

• Są niezwykle przywiązani do tradycji, cenią wartości rodzinne, spotkania „twarzą
  w twarz”.
• Zawsze szukają odpowiedzi na trudne pytanie.
• Świetnie dostosowali się do świata po rewolucji technologicznej.
• Są ambitni, skoncentrowani na karierze, bardzo cenią praktykę i doświadczenie.
• Są realistami.
• Są lojalni wobec pracodawcy i często pracują w jednej firmie przez długi czas.
• Są samodzielni, cierpliwi, nastawieni na długoterminowe budowanie kariery.
• Dążą do wysokiego statusu społecznego.

Pokolenie Y – to osoby urodzone w latach 1981-1995. Nazywani są też Milenialsami. Początki kariery zawodowej generacji Y były już zdecydowanie prostsze niż początki ich poprzedników. To osoby wychowane w innym ustroju gospodarczym niż Iksy oraz przez rodziców, którzy dbali o ich wykształcenie oraz poczucie własnej wartości. Co ich wyróżnia?

• Milenialsi bardzo dobrze radzą sobie w Internecie, umiejętnie wykorzystują urządzenia elektroniczne.
• Są zwykle lepiej wykształceni niż pokolenie X.
• Zależy im na życiu zgodnie z własnymi wartościami oraz kryteriami sukcesu.
• Bardzo cenią więzi przyjacielskie i koleżeńskie.
• Stawiają na rozwój osobisty oraz poświęcają czas na swoje pasje.
• Potrafią wykonywać wiele zadań jednocześnie.

Pokolenie Z – to osoby urodzone w latach 1995-2012, czyli dopiero wchodzące na rynek pracy lub pracownicy z niewielkim jeszcze doświadczeniem. To zupełnie inna generacja od poprzednich. Dlaczego?

• Przede wszystkim jest to pierwsze pokolenie, które od najmłodszych lat ma dostęp do nowoczesnych technologii – odgrywających w ich życiu ważną rolę.
• Wykazują dużą pewność siebie – zarówno w zakresie wykorzystywania nowych technologii, jak i posiadanych cech cenionych dziś przez pracodawców.
• Potrafią szybko rozwiązywać problemy.
• Chcą mieć i wiedzieć wszystko natychmiast. Bywają niecierpliwi.
• Cechuje ich większa niż pozostałe generacje odwaga w wyrażaniu swoich poglądów oraz potrzeba pokazywania otoczeniu tego, kim są.
• Kładą duży nacisk na work-life balance.
• Niechętnie podejmują się zadań niezgodnych z ich osobistymi przekonaniami – starają się za to, by ich kariera zawodowa była zbieżna z ich wizją świata.
• Mają silna potrzebę przebywania w grupie – choć wielu z nich część swoich relacji przekłada na świat online.
• Nie jest dla nich straszna odległość – lubią podróżować, a dzięki stałemu dostępowi do sieci i technologii bez problemu pracują w środowisku międzynarodowym.
• Potrafią robić kilka rzeczy jednocześnie i jest to dla nich naturalne.

Jak dbać o różnorodność międzypokoleniową w pracy, nie wykluczając nikogo?

Dzisiaj praca nie jest rozpatrywana głównie w kategoriach ekonomicznych. Jest przestrzenią, w ramach której pojawiły się trendy i tendencje. Współpracujące ze sobą różne pokolenia zmieniają podejście do obowiązków zawodowych, przewartościowując je w swoich planach życiowych. Na pewno różnorodność pokoleniowa przynosi wiele wymiernych korzyści dla pracodawcy. Jednak różnice między generacjami mogą być tak duże, że brak odpowiednich działań może doprowadzić do napięć czy konfliktów. Jak dbać o różnorodność międzypokoleniową i jak ją wspierać?

• Twórzmy zespoły różne wiekowo – pozwoli to zbudować naturalne połączenia umiejętności i perspektyw. Różnorodność wiekowa sprzyja kreatywności
  i zaangażowaniu, a łączenie wiedzy i spostrzeżeń różnych pokoleń tworzy nowe możliwości dla firmy.
• Dbajmy o serdeczną i przyjazną kulturę organizacji – to bardzo ważne, by każdy pracownik – niezależnie od swojego wieku – czuł się w zespole komfortowo
  i bezpiecznie, by mógł wyrazić swoje opinie czy zaprezentować swoje pomysły bez obawy przez krytyką innych. Przyjazna kultura organizacji powinna opierać się na szacunku i empatii wobec każdego pracownika, niezależnie od jego wieku.
• Stwórzmy miejsce wzajemnej wymiany doświadczeń – starsze pokolenia mają większe doświadczenie zawodowe i życiowe, inne podejście do życia czy dystans. Młodsze zaś lepiej i śmielej korzystają z możliwości, jakie daje technologia. Mają też więcej energii i entuzjazmu. Współpraca jednych z drugimi pozwoli wzajemnie przekazać sobie nie tylko specjalistyczną wiedzę, ale też umiejętności miękkie (np. wartości, etykę pracy), które są niezwykle ważne i przydatne w rozwoju kariery.
• Pamiętajmy o szkoleniach i rozwoju zawodowym – szkolenia mogą pomóc pracownikom dostosować się do nowych wymagań rynkowych. Starsi pracownicy mogą nauczyć się nowych umiejętności, a ci młodsi nabrać doświadczenia i odkryć swój nieodkryty jeszcze potencjał.
• Organizujmy spotkania integracyjne – sprzyjają lepszemu poznaniu siebie nawzajem, budowaniu więzi i zaufania. Przekłada się to na lepszą komunikację
  w zespole oraz codzienną współpracę.
• Jeśli to możliwe, wprowadźmy elastyczne godziny pracy, które pozwolą na dostosowanie czasu pracy do indywidualnych potrzeb pracowników. Możliwość pracy zdalnej czy hybrydowej również może zwiększyć zadowolenie i zaangażowanie pracowników z każdej generacji.
• Oferujmy benefity, które nie są równe dla wszystkich, ale odpowiadają na różnorodne potrzeby naszych pracowników i odpowiadają ich wartościom (np. ubezpieczenia grupowe z możliwością skomponowania własnego programu ochrony)
• Zauważajmy i doceniajmy różnorodność w zespole, by każdy czuł się tak samo ważny i doceniany.

Pokolenie Alfa – czy zrewolucjonizuje rynek pracy?

Pokolenie Alfa to ludzie urodzeni po 2010 roku. Od dziecka żyją we wszechobecnej technologii. Są określani też jako najzamożniejsze i najlepiej wykształcone pokolenie
w historii. To generacja, która karierę zawodową ma jeszcze przed sobą. Jak przewidują eksperci, Alfy zrewolucjonizują rynek pracy! Nie zaskoczy ich prawdopodobnie żadna aplikacja ani żadne narzędzia cyfrowe! Alfy będą łatwo adaptować się do zmian
i nowości. Wyegzekwują również prawdziwy work-life balance. Świadome swoich potrzeb będą oczekiwać od pracodawcy otwartości, sprawiedliwego traktowania, zgody na samodzielne podejmowanie decyzji, stałego rozwoju i podnoszenia kwalifikacji czy też prywatnej opieki zdrowotnej – i to wersji rozszerzonej. Mimo że są to tylko prognozy
a faktyczne cechy pokolenia alfa poznamy dopiero za kilkanaście lat, pracodawcy powinni już powoli zacząć przygotowywać się na spotkanie z generacją A, która
z pewnością z przytupem wejdzie na rynek pracy.

Mimo że każde pokolenie charakteryzują inne zasady i styl życia, jest coś co je łączy – to dobra atmosfera w miejscu pracy, poczucie zaufania, bezpieczeństwa oraz autentyczność. Dla każdego pracownika, niezależnie od jego wieku, bardzo ważne jest też poczucie przynależności do grupy i bycie potrzebnym, bo to z kolei motywuje do dalszej pracy oraz wzmacnia zaangażowanie pracowników. Pamiętajmy, relacje oparte na szacunku i empatii łączą wszystkie pokolenia. I do tego pracodawcy powinniśmy dążyć.

Bibliografia:

• Rocketjobs.pl „Jak pracować, by nie żałować? Pokolenia XYZ o dopasowaniu do pracy” – raport 2024
• www.incredibles.pl „Cztery pokolenia w jednej firmie. Źródło konfliktu czy wulkan wiedzy?”