Czym jest AIDS?

AIDS (ang. Acquired Immunodeficiency Syndrome, czyli zespół nabytego niedoboru odporności) to zaawansowane stadium zakażenia wirusem HIV (ang. Human Immunodeficiency Virus). HIV atakuje układ odpornościowy, osłabiając zdolność organizmu do obrony przed infekcjami i chorobami. Bez leczenia, zakażenie HIV prowadzi do AIDS, które może być śmiertelne. Jednak dzięki postępom medycyny osoby żyjące z HIV, które regularnie przyjmują leki antyretrowirusowe (ARV), mogą prowadzić normalnie życie.

Mity o HIV i AIDS

Istnieje wiele mitów dotyczących HIV i AIDS, które często prowadzą do nieuzasadnionych lęków
i stygmatyzacji osób żyjących z wirusem. Oto najczęstsze z nich, które warto wyjaśnić:

• Mit: HIV można się zarazić przez codzienne kontakty
  HIV nie przenosi się przez uściski dłoni, przytulanie, korzystanie z tych samych sztućców czy toalet. Wirus przenoszony jest przez kontakt z krwią (np. przez używanie tych samych igieł i strzykawek), nasieniem, wydzieliną z pochwy lub mlekiem matki.

• Mit: HIV to wyrok śmierci
  Dzięki nowoczesnym terapiom antyretrowirusowym (ART) osoby żyjące z HIV mogą prowadzić długie, normalne życie i nie przenosić wirusa na innych, jeśli ich poziom wirusa jest niewykrywalny przez leki.

• Mit: Tylko osoby homoseksualne i narkomani są zagrożeni HIV
  To jeden z najbardziej szkodliwych mitów. W rzeczywistości każdy, niezależnie od orientacji seksualnej, płci, wieku czy statusu społecznego, może zostać zakażony HIV, jeśli jest narażony na ryzykowne zachowania.

• Mit: Możemy rozpoznać osobę zakażoną HIV po jej wyglądzie
  HIV nie daje widocznych objawów przez wiele lat. Jedynym sposobem, by się dowiedzieć
  o zakażeniu, jest wykonanie testu.

• Mit: Komary przenoszą HIV
  Komary i inne owady nie przenoszą wirusa HIV, ponieważ wirus nie może przeżyć ani się rozmnażać w ich organizmach.

• Współżycie z osobą żyjącą z HIV zawsze prowadzi do zakażenia
  Przy stosowaniu prezerwatyw oraz jeśli osoba zakażona jest pod stałą kontrolą medyczną i ma niewykrywalny poziom wirusa, ryzyko transmisji jest praktycznie zerowe.

• Mit: Kobieta zakażona HIV zawsze przenosi wirusa na swoje dziecko
  Dzięki odpowiedniej terapii antyretrowirusowej ryzyko przeniesienia wirusa z matki na dziecko można zminimalizować do niemal zera.

• Mit: Z HIV zawsze rozwija się AIDS
  HIV nie musi prowadzić do AIDS. Dzięki leczeniu antyretrowirusowemu (ART) można kontrolować wirusa i zapobiegać rozwojowi AIDS przez całe życie.

• Mit: HIV można wyleczyć naturalnymi metodami
  Nie istnieje naturalny sposób na wyleczenie HIV. Jedyną skuteczną formą kontroli wirusa jest przyjmowanie leków antyretrowirusowych zgodnie z zaleceniami lekarza.

Obalanie tych mitów jest kluczowe, aby edukować społeczeństwo, zmniejszać stygmatyzację i wspierać osoby żyjące z HIV w ich codziennym życiu.

Światowy Dzień AIDS – dlaczego jest ważny?

Światowy Dzień AIDS został ustanowiony w 1988 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
To dzień, w którym wspieramy chorych i ich rodziny, edukujemy społeczeństwo na temat profilaktyki
i leczenia HIV, upamiętniamy tych, którzy zmarli w wyniku chorób związanych z AIDS, a także zachęcamy do regularnych badań. Wiele organizacji prowadzi wtedy kampanie edukacyjne mające na celu walkę
z wykluczeniem i stygmatyzacją osób zakażonych, a także akcje zachęcające do badań. Symboliczna czerwona kokardka jest wyrazem solidarności z osobami żyjącymi z HIV i AIDS, ich rodzinami
i przyjaciółmi. Oznacza zaangażowanie w walkę z tą chorobą.

Inne choroby przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą płciową (ang. sexually transmitted infections, STI) to szeroka grupa infekcji, które mogą być przenoszone podczas kontaktów seksualnych. Oto kilka z nich:

• Kiła
  Rozwija się w kliku etapach: od bezbolesnych owrzodzeń, przez wysypkę, aż po ciężkie uszkodzenia narządów wewnętrznych w późnym stadium. Wczesne wykrycie i leczenie antybiotykami jest kluczowe.

• Rzeżączka
  To choroba bakteryjna, której objawy obejmują bolesne oddawanie moczu i wydzielinę z narządów płciowych, choć u wielu osób infekcja przebiega bezobjawowo. Leczenie polega na podaniu antybiotyków.

• Chlamydioza
  Może powodować stany zapalne narządów płciowych i powikłania, takie jak niepłodność. Infekcja jest często bezobjawowa, co utrudnia jej wykrycie. 

• HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)

Jedna z najczęstszych infekcji wirusowych przenoszonych drogą płciową. Niektóre szczepy HPV mogą powodować brodawki płciowe, inne są odpowiedzialne za rozwój raka szyjki macicy. Szczepienia ochronne są skutecznym środkiem zapobiegawczym.

• Opryszczka narządów płciowych

To infekcja wirusowa wywołana przez wirus HSV. Objawia się bolesnymi pęcherzykami w okolicach narządów płciowych. Choć jest nieuleczalna, to objawy można łagodzić lekami przeciwwirusowymi.

• WZW B i C (wirusowe zapalenie wątroby typu B i C)

Te wirusy mogą prowadzić do przewlekłych chorób wątroby, takich jak marskość czy rak wątroby. Dostępne są szczepienia przeciwko WZW B, ale nie ma szczepionki na WZW C.

Profilaktyka i badania – gdzie możemy się bezpłatnie zbadać?

Chorobom przenoszonym drogą płciową można skutecznie zapobiegać dzięki:

• stosowaniu prezerwatyw,
• szczepieniom (np. przeciwko HPV i WZW typu B),
• świadomym decyzjom w zakresie życia seksualnego,
• regularnym badaniom profilaktycznym.

Testowanie na HIV i inne choroby przenoszone drogą płciową są proste i szybkie. To podstawowy krok w trosce o swoje zdrowie. W Polsce istnieje wiele miejsc, gdzie można wykonać badania anonimowo
i bezpłatnie. Oto niektóre z nich:

• Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne (PKD) 

Punkty te działają w większych miastach i oferują bezpłatne, anonimowe testy na HIV oraz porady specjalistów. Adresy najbliższych PKD możemy znaleźć na stronach organizacji takich jak Krajowe Centrum ds. AIDS.

• Poradnie Dermatologiczno-Wenerologiczne

Publiczne placówki oferujące diagnostykę i leczenie chorób przenoszonych drogą płciową. Usługi są refundowane przez NFZ.

• Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa

Oddając krew, możemy przy okazji sprawdzić, czy nie jesteśmy zakażeni wirusami przenoszonymi drogą krwi, takimi jak HIV czy WZW.

• Akcje Mobilne

Często organizowane przez fundacje i stowarzyszenia, takie jak Społeczny Komitet ds. AIDS, mobilne punkty testowania pojawiają się w większych miastach, szczególnie w okolicach Światowego Dnia AIDS.

Dlaczego warto się badać?

Regularne testowanie to wyraz troski o siebie i swoich partnerów. Zakażenia, które wykryjemy wcześnie, są najczęściej całkowicie wyleczalne lub możliwe do kontrolowania, jak w przypadku HIV. Wspólnie budujmy świadomość, korzystajmy z dostępnych narzędzi i dbajmy o zdrowie.

AIDS to nie tylko choroba – to wyzwanie społeczne, które wymaga współpracy, empatii i wiedzy.
Dzięki wspólnemu wysiłkowi, badaniom i edukacji możemy ograniczyć liczbę nowych zakażeń
i poprawić jakość życia osób żyjących z HIV. Wspólnie, jako społeczność, mamy realny wpływ na przyszłość – bez stygmatyzacji i z równym dostępem do pomocy dla każdego.