Wróć do artykułów

Najczęstsze nowotwory u dzieci – co musimy o nich wiedzieć?

Najczęstsze nowotwory u dzieci – co musimy o nich wiedzieć?
Nowotwory u dzieci występują rzadziej niż u dorosłych. Ich diagnostyka i leczenie wymagają specjalistycznego i indywidualnego podejścia. Rozwój nowotworów u najmłodszych bywa dynamiczny i nierzadko bezobjawowy w początkowych stadiach, dlatego powinniśmy być świadomi najczęstszych rodzajów nowotworów dziecięcych, ich objawów oraz metod leczenia.

Białaczka

Białaczka to najczęstszy nowotwór u dzieci, stanowiący około 30% wszystkich przypadków nowotworów dziecięcych. Jest to choroba krwi i szpiku kostnego, w której dochodzi do nadmiernej produkcji niedojrzałych białych krwinek, co zakłóca prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

  • Objawy: Białaczka często objawia się przewlekłym zmęczeniem, bladością, nawracającymi infekcjami, łatwością powstawania siniaków i krwawień (np. z nosa), bólem kości i stawów oraz powiększeniem węzłów chłonnych, wątroby lub śledziony.
  • Diagnoza: Białaczkę można zdiagnozować na podstawie morfologii krwi oraz biopsji szpiku kostnego, która potwierdza obecność komórek nowotworowych. W przypadku podejrzenia białaczki pediatra może skierować dziecko do specjalisty hematologa.
  • Leczenie: Terapia obejmuje chemioterapię jako podstawowe leczenie oraz przeszczep szpiku kostnego w przypadku niektórych typów białaczki. Leczenie białaczki jest długotrwałe i może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, jednak wskaźniki wyleczeń są bardzo wysokie, zwłaszcza w przypadku białaczki limfoblastycznej.

Guz Wilmsa

Guz Wilmsa to nowotwór złośliwy nerki, który najczęściej występuje u dzieci poniżej 5. roku życia. Stanowi około 5% przypadków nowotworów dziecięcych. Jest to guz, który może rozwijać się bardzo szybko, jednak wykryty we wczesnym stadium jest dobrze uleczalny.

  • Objawy: Wczesne objawy guza Wilmsa to zazwyczaj bezbolesne powiększenie brzucha, wyczuwalny guzek, który możemy zauważyć podczas przewijania lub kąpieli dziecka, oraz sporadyczne bóle brzucha. Zwróćmy także uwagę na inne objawy: gorączkę, krwiomocz (obecność krwi w moczu) oraz utratę apetytu.
  • Diagnoza: Guz Wilmsa jest diagnozowany za pomocą badań obrazowych, takich jak: ultrasonografia (USG), tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają na ocenę lokalizacji i rozmiaru guza. Potwierdzenie diagnozy możemy uzyskać po biopsji lub usunięciu guza.
  • Leczenie: Leczenie zazwyczaj obejmuje chirurgiczne usunięcie guza, czasami w połączeniu
    z chemioterapią lub radioterapią, w zależności od stadium zaawansowania nowotworu.
    Wczesne wykrycie guza Wilmsa daje bardzo dobre rokowania – wskaźnik wyleczeń wynosi ponad 90% w przypadku lokalnych guzów.

Neuroblastoma

Neuroblastoma to nowotwór złośliwy, który rozwija się z niedojrzałych komórek nerwowych, głównie
w okolicy nadnerczy (gruczołów położonych nad nerkami) lub wzdłuż kręgosłupa. Jest to jeden
z najczęstszych nowotworów u dzieci poniżej 5. roku życia.

  • Objawy: Objawy neuroblastomy są bardzo zróżnicowane i zależą od lokalizacji guza.
    Mogą obejmować obrzęki, ból brzucha, niekontrolowany wzrost ciśnienia krwi, a także utratę apetytu, zmęczenie i gorączkę. W zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się również problemy neurologiczne, jeśli guz naciska na nerwy.
  • Diagnoza: Neuroblastoma jest diagnozowana za pomocą badań obrazowych (USG, TK, MRI)
    oraz biopsji guza. Dodatkowe testy, takie jak scyntygrafia MIBG, mogą pomóc w określeniu rozprzestrzenienia nowotworu w organizmie.
  • Leczenie: Wczesne stadia neuroblastomy mogą być leczone chirurgicznie, jednak bardziej zaawansowane przypadki wymagają chemioterapii, radioterapii lub przeszczepu szpiku.
    Rokowania zależą od wieku dziecka, lokalizacji guza i stadium zaawansowania nowotworu.

Mięsak Ewinga i osteosarcoma

Mięsak Ewinga i osteosarcoma to nowotwory kości, które występują głównie u dzieci i młodzieży. Mięsak Ewinga może rozwijać się zarówno w kościach, jak i tkankach miękkich, podczas gdy osteosarcoma zwykle dotyczy kości długich, takich jak kości udowa lub ramieniowa.

  • Objawy: Typowe objawy obu nowotworów to ból w okolicy dotkniętej kości, który nasila się w nocy
    i nie ustępuje po odpoczynku. Może występować obrzęk, ograniczenie ruchomości stawu, a czasem złamania patologiczne (kość łamie się bez wyraźnego urazu).
  • Diagnoza: Diagnoza obejmuje badania obrazowe, takie jak: zdjęcia rentgenowskie, TK lub MRI,
    a także biopsję w celu potwierdzenia obecności komórek nowotworowych.
  • Leczenie: Leczenie mięsaków kości obejmuje chemioterapię oraz zabieg chirurgiczny mający
    na celu usunięcie guza. W niektórych przypadkach stosuje się również radioterapię.
    Rokowania są zależne od stadium zaawansowania i lokalizacji guza.

Retinoblastoma

Retinoblastoma to nowotwór złośliwy siatkówki oka, najczęściej występujący u dzieci poniżej 5. roku życia. Jest to nowotwór dziedziczny, co oznacza, że dzieci z historią retinoblastomy w rodzinie są bardziej narażone na jego rozwój.

  • Objawy: Retinoblastoma często objawia się białym odblaskiem w oku, który możemy zauważyć na zdjęciach wykonanych z lampą błyskową (zamiast typowego „czerwonego oka”). Inne objawy to zez, zmniejszenie ostrości wzroku oraz ból oka.
  • Diagnoza: Diagnozę retinoblastomy można postawić za pomocą badania okulistycznego. Potwierdzenie wymaga badań obrazowych, takich jak: USG oka, TK lub MRI, w celu oceny zaawansowania choroby.
  • Leczenie: Leczenie obejmuje chirurgię, chemioterapię i radioterapię, a także terapie lokalne,
    takie jak krioterapia (zamrażanie komórek nowotworowych) i terapia laserowa. Rokowania
    w retinoblastomie są bardzo dobre przy wczesnym wykryciu, a większość dzieci zachowuje wzrok
    w przynajmniej jednym oku.

Powinniśmy mieć wiedzę na temat najczęstszych nowotworów dziecięcych oraz ich objawów,
co jest kluczowe dla wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia. Choć nowotwory u dzieci to poważne zagrożenie, dzięki postępowi medycyny szanse na wyleczenie są coraz większe. Zwracajmy uwagę
na nietypowe objawy, przeprowadzajmy regularne kontrole zdrowia naszych dzieci i bądźmy onkoczujnymi rodzicami – możemy mieć decydującą rolę w walce z nowotworami dziecięcymi.

Treść powstała we współpracy z Fundacją „Na Ratunek Dzieciom z Chorobą Nowotworową”.