Wróć do artykułów

Ciekawostki o prostym języku i kilka wskazówek

Ciekawostki o prostym języku i kilka wskazówek
Czy wiesz jak na początku wyglądały pisma z urzędów? Jak krówka ciągutka: bloki teksty ciągnęły się po całej ścianie tekstu. Dopiero w latach 80. i 90. wprowadzono szablon pism urzędniczych: z nagłówkami, śródtytułami. A co się stało po wprowadzeniu trzeciej wersji przez Amerykański Urząd Skarbowy? Sprawdź poniżej.

W skrzynce czeka e-mail czy mejl?

Kilka lat temu ktoś zaproponował polski odpowiednik słowa e-mail: listel. Oczywiście ta forma nie przyjęła się w języku polskim.
Warto doprecyzować – są trzy poprawne formy:

  • E-mail to forma po angielsku pisana przez e z kreską,
  • Mail jest ciągle po angielsku, ale bez e,
  • Mejl to spolszczona wersja z j.

Te wszystkie formy są używane na co dzień, więc są akceptowane. Jednak warto się przyjrzeć drugiej propozycji, która jest dość specyficzna. Słowo mail po angielsku oznacza pocztę tradycyjną.
Co więcej, odcięcie e jest wyrazem spolszczenia tego wyrazu, dlatego powinniśmy dokończyć ten proces i wprowadzić polskie
j w drugim członie wyrazu. Z tego powodu pisz e-maile, tak jak
w oryginale po angielsku, albo polskie mejle. A maile wysyłaj tylko
w relacjach międzynarodowych, jako przesyłki fizyczne.

Polacy eksperymentują

W 2015 roku Amerykański Urząd Skarbowy zdecydował się na wprowadzenie nowego, minimalistycznego szablonu pisma,
w którym jest tylko jeden akapit z treścią a inne informacje są rozłożone. Bank Światowy i Polski Urząd Skarbowy przeprowadziły eksperyment. Dłużnicy zostali podzieleni na dwie grupy.
Pierwsza z nich dostała pismo w starej wersji, a druga – w nowej. Okazało się, że osoby, które otrzymały pismo w nowej, czytelnej
i uporządkowanej formie zapłaciły o wiele więcej pieniędzy w ciągu kilku pierwszych dni. W starszym wzorze pisma nie było zwrotu powitalnego. Na początku znajdowały się podstawy prawne, a dalej umieszczono skomplikowaną tabelę. Co najważniejsze, pismo było bezosobowe. Natomiast w nowym piśmie przywitano się
z odbiorcą, wykorzystano krótkie akapity, a główną myśl zawarto na samym początku.

Skuteczne listele

Pisz e-maile, stosując zasady prostego języka. Oto kilka wskazówek:

  1. Staraj się odpowiadać na e-maile tego samego dnia.
  2. Dostosuj powitanie do sytuacji. Najlepiej napisać Szanowny Panie lub Szanowna Pani, a kiedy piszemy do firmy: Szanowni Państwo. Jeśli nie znasz płci odbiorcy używaj po prostu Dzień dobry.
  3. Dostosuj pożegnanie do zastosowanego powitania.
    Do zwrotu Szanowny Panie, Szanowna Pani dobierz zakończenie Z poważaniem, Z wyrazami szacunku.
    Do zwykłego Dzień dobry wybierz Z pozdrowieniami.
  4. Pamiętaj, aby wiadomości były osobiste – dodaj od siebie coś miłego na koniec, np. życzenie Miłego dnia.
  5. Odpowiadając na długie, rozbudowane e-maile, które poruszają wiele zagadnień, odpisuj pod tekstami nadawcy.
  6. Jeśli piszesz do kilku osób naraz, pokoloruj ich imiona różnymi kolorami. Gdy dany fragment wiadomości będzie dotyczyły tylko jednej z osób, do której się zwracasz, będzie jej łatwiej.

Niejadalna pizza – tworzenie tabel zgodnie z zasadami prostego języka

Poniżej przedstawiamy dwa wykresy, w których widzimy te same dane. Który typ wykresu wydaje Ci się czytelniejszy? Czy potrafisz odczytać naniesione na nich wartości?

Zapewne wybrałeś wykres po prawej stronie. Dlaczego?

  • Opisano dane na obu osiach.
  • Oś na słupku zaczyna się od 0.
  • Brak linii pionowych na wykresie.
  • Brak wizualnych ozdobników i perspektywy 3D.
  • Dla jednej kategorii danych użyto jednego koloru.

Wykres w kształcie pizzy nie jest dobry do przedstawiania danych, ponieważ wymaga od odbiorców dodatkowego wysiłku. Janina Bąk, nasza narodowa statystyczka, podkreśla często, że wykresy kołowe są Fiatem Multiplą statystyki. A wszyscy wiemy, że to wyjątkowo mało estetyczne samochody.

Źródło:
Odcinek 3 „Człowiek skaner” z cyklu „Prosto i kropka” (youtube.com), Odcinek 5 „Pizza jest do jedzenia” z cyklu „Prosto i kropka” – YouTube