Czym jest Zespół Jelita Drażliwego?

Mawia się, że jelita to drugi mózg człowieka. To w nich często doświadczamy objawów somatycznych naszych problemów natury psychologicznej. I tak jest właśnie z IBS –  to choroba przewlekła, często spowodowana stresem, depresją oraz stanami lękowymi. Nie jest związana z zakażeniem, zatruciem czy też stanem zapalnym – podczas badań diagnostycznych obraz jelit jest prawidłowy. Jej głównym i podstawowym objawem jest ból brzucha. Ból może być nawracający lub stały, o różnym nasileniu, najczęściej pojawiający się w podbrzuszu oraz w dolnej części brzucha po lewej stronie. Może mieć charakter ostry, kurczowy, ale co ważne – nigdy nie budzi nas w nocy. Wśród innych objawów wymienia się nieprawidłowy rytm wypróżnień (biegunki, zaparcia lub naprzemiennie), wzdęcie brzucha, domieszkę śluzu w kale, a także nudności, wymioty i zgagę. Takie dolegliwości mogą utrzymywać się stale, w różnym stopniu nasilenia, a także lubią czasem znikać i nawracać lub intensyfikować się. Choroba ma jednak zazwyczaj łagodny przebieg.

Jakie są przyczyny schorzenia?

Dokładne przyczyny zespołu jelita drażliwego nie są do końca znane. Lekarze upatrują źródło choroby we wzmożonej reakcji na stres, który jak wskazują jest czynnikiem wyzwalającym chorobę. Do nasilenia choroby może prowadzić skład mikrobioty jelitowej (po przebytej antybiotykoterapii lub na skutek rozrostu bakteryjnego), a także podłoże genetyczne oraz nietolerancje pokarmowe. Lekarze obserwują również wzmożoną diagnostykę IBS u chorych, którzy przebyli zakażenie Covid-19.

Jak sobie z nim radzić?

By skutecznie radzić sobie z objawami zespołu jelita drażliwego trzeba przede wszystkim skutecznie usunąć czynnik stresowy. W tym przypadku może pomóc leczenie psychologiczne, w tym terapia poznawczo- behawioralna hipnoterapia lub też treningi relaksacyjne. Jeśli przyczyną IBS są zaburzenia w jelitowej florze bakteryjnej należy stosować probiotyki lub w niektórych przypadkach antybiotyki (tu decyzję podejmuje lekarz). Niezależnie od wszystkiego w przypadku IBS pomoże także umiarkowany wysiłek fizyczny, prawidłowa masa ciała oraz właściwa dieta…

Dieta wspomagająca leczenie

Odpowiednia dieta może przynieść znaczącą poprawę samopoczucia oraz zmniejszenie lub pozbycie się uciążliwych objawów choroby. Dieta powinna być dopasowana do objawów choroby –inna w przypadku objawów biegunkowych, inna w przypadku zaparć. Jednak bez względu na rodzaj objawów przy zespole jelita drażliwego dobrze jest zrezygnować z jedzenia produktów wzdymających i wywołujących problemy żołądkowo-jelitowe np. dania typu fast-food, potrawy ciężkostrawne i smażone. Należy unikać tłustych dań mięsnych, pikantnych, czosnku, cebuli, kukurydzy, kapusty, jajek, fasoli, grochu, bobu oraz papryki. Nie zaleca się też słodyczy, ponieważ cukier osłabia funkcje przewodu pokarmowego, przez co źle wpływa na florę bakteryjną jelit. Zalecane jest też odstawienie kawy i alkoholu.

W przypadku biegunki należy unikać produktów bogatych w błonnik np. buraków, kalafiora, brukselki, kapusty lub fasolki szparagowej oraz owoców takich jak maliny, porzeczki oraz truskawki.  Sprawdzą się za to ziemniaki, pomidory bez skóry, sałata, marchewka, kasze( np. gryczana i jaglana), biały ryż, a z owoców arbuzy oraz banany – najlepiej te świeże, nie przejrzałe.

Jeśli zaś problemem są zaparcia należy spożywać duże ilości błonnika, który pobudza perystaltykę jelit, ułatwiając wypróżnianie. W tym przypadku pomogą gruboziarniste kasze, warzywa strączkowe, tofu, owsianka, razowe pieczywo oraz surowe, pestkowe owoce. Należy też pić duże ilości wody (minimum 2 litry dziennie).

Każdy przypadek wystąpienia IBS jest indywidualny, a reakcja na pokarmy może być różna. Często do idealnej diety pacjent dochodzi wykluczając i powoli wprowadzając produkty do diety i sprawdzając reakcję organizmu, pod opieką lekarza dietetyka.

Ale sama dieta to nie wszystko, aby przyniosła spodziewane efekty trzeba przestrzegać trzech podstawowych zasad:

1. Posiłki należy jeść regularnie, powoli, małymi porcjami.
2. Nie należy się przejadać oraz spożywać ciężkostrawnych dań.
3. Warto wprowadzić codzienną aktywność fizyczną, która świetnie oddziałuje nie tylko na nasze samopoczucie, ale też wpływa na przemianę materii i pracę jelit.

Jeżeli odczuwasz bóle brzucha, a objawy nasilają się, koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który zleci odpowiednią diagnostykę, dobierze leczenie i odpowiednią dietę. Należy pamiętać, że bardzo często Zespół Jelita Drażliwego może współwystępować wraz z nietolerancjami pokarmowymi i alergiami.