Skąd te ortopedyczne trudności?

Najczęstsze przyczyny schorzeń ortopedycznych u dzieci to wady wrodzone oraz zbyt duża i nieprawidłowa aktywność fizyczna. U dorosłych zaś przyczynami są zmiany zwyrodnieniowe, osteoporoza, wypadki komunikacyjne, przy pracy oraz przy codziennych czynnościach. Warto też pamiętać o tym, co naszym kościom szkodzi i konsekwentnie tego unikać:

• nadwaga i otyłość,
• stres, który może nasilać różnego rodzaju dolegliwości bólowe,
• nieodpowiednie obuwie,
• nadmierne spożycie soli, która powoduje wypłukiwanie wapnia z organizmu,
• sięganie po używki. Palenie papierosów i/lub sięganie po alkohol powoduje, że organizm nie jest w stanie wchłaniać odpowiedniej ilości wapnia, a dodatkowo wdychanie dymu z papierosów uniemożliwia budowanie nowej tkanki kostnej, co sprzyja jej demineralizacji.

Na pomoc kościom i stawom

Jeśli odczuwamy jakiekolwiek dolegliwości ze stronu układu kostnego, warto udać się do ortopedy. Ortopedia to specjalizacja lekarska, która obok zapobiegania wadom postawy, korygowania ich oraz leczenia wad rozwojowych narządu ruchu, zajmuje się również poprawianiem i przywracaniem czynności narządu ruchu. Zasięg działania ortopedii obejmuje każdy wiek człowieka, bez względu na przyczyny chorób, wad kośćca oraz tkanek miękkich narządu ruchów.

Czasem trudno jest zlokalizować dokładnie ból, a nawet jeśli czasem boli nas coś w obrębie układu kostnego, może się zdarzyć, że jest to ból spowodowany uciskiem danego nerwu. Ból zawsze zwiastuje nieprawidłowości, zatem bez zwłoki należy udać się do lekarza. Ten z kolei na pewno przeprowadzi z nami dokładny wywiad i badanie lub skieruje do specjalisty. Pamiętajmy, że nie wszystkie wady w obrębie układu kostnego są nabyte. Niektóre (np. skolioza, krótka szyja, dysplazja stawu biodrowego) to wady wrodzone.

Do tych nabytych zaliczamy wady, które powstały wskutek urazów lub innych chorób (np. osteoporoza, w wyniku której dochodzi do zaniku kostnego, czyli uogólnionego zmniejszenia całkowitej masy kośćca, zmiany zwyrodnieniowe, zespół cieśni nadgarstka czy wszelkie procesy zapalne).

Siła z diety!  

Jak zawsze podstawą naszego zdrowia jest zbilansowana dieta i odpowiednia do naszych możliwości aktywność fizyczna. Dieta na mocne kości to dieta bogata w wapń, witaminę D, witaminę K, cynk oraz magnez. Zaleca się, by każdego dnia spożywać przynajmniej 2 szklanki mleka lub jego przetworów. Jest to szczególnie ważne w okresie wzrostu u dzieci oraz w okresie okołomenopauzalnym u kobiet. Osoby cierpiące na nietolerancję mleka i jego przetworów powinny wybierać produkty pozbawione laktozy. Zdrowym kościom sprzyjają także kwasy omega-3 (tłuste ryby morskie), witaminy C, A oraz te z grupy B (owoce, warzywa, chude mięso, produkty zbożowe), magnez (gruboziarniste kasze, orzechy), potas (pomidory, ziemniaki, morele, banany), cynk (jajka, owoce morza) oraz białko (mięso, ryby, rośliny strączkowe). Aby wzmocnić stawy warto sięgnąć po dobrodziejstwa diety śródziemnomorskiej która dostarcza składników niszczących wolne rodniki i zmniejsza istniejące stany zapalne. W diecie nie powinno zabraknąć kwasów omega-3 (tłuste ryby morskie, orzechy i nasiona, ale też zimnotłoczone olej rzepakowy i olej lniany), witaminy E (obecnej m.in. w orzechach włoskich), witaminy C (owoce, warzywa np. papryka), cynku (jajka, owoce morza), białka, wapnia, fosforu. Dieta na stawy powinna zawierać dużą ilość przeciwzapalnego czosnku, cebuli, kurkumy, imbiru oraz ziół takich jak: anyż, goździki, bazylia, majeranek, mięta i chrzan. Ważne jest również włączenie do diety kolagenu oraz większej ilości wypijanej wody i zielonej herbaty. Nie wolno zapominać o witaminie D3, niezbędnej do prawidłowego budowania i funkcjonowania układu kostno-stawowego. Z tego powodu konieczna jest ekspozycja na słońce i często suplementacja (Ważne! Zanim zaczniemy suplementować wit. D3 warto zbadać jej poziom w surowicy krwi).

Moc z ruchu!

Ćwiczenia na zdrowe kości i stawy to przede wszystkim ćwiczenia aerobowe (takie jak np. bieganie, skakanie, taniec, tenis, ale też piłka nożna, siatkówka czy nawet wchodzenie i schodzenie po schodach) ale też treningi siłowe (czyli ćwiczenia na siłowni, pompki).

Dobrym pomysłem jest także joga, tai chi, pływanie czy jazda na rowerze.

Profilaktyka i zabezpieczenieowotnych

Sposobem na ograniczenie pojawienia się chorób ortopedycznych jest właściwa profilaktyka, czyli zdrowa dieta, odpowiednie nawodnienie i właściwa dawka ruchu. A gdy los będzie wyjątkowo uparty i zgotuje nam uraz lub wypadek, warto mieć dobrą polisę ubezpieczenia NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków), która zapewni nam pieniądze na szybką interwencję lekarską, chirurgiczną czy ortopedyczną, a także na rehabilitację, bez której powrót do pełnej sprawności jest bardzo trudny lub czasem niemożliwy.

Polisę NNW można dokupić do posiadanego ubezpieczenia na życie lub jako oddzielny pakiet. Jeśli nasz pracodawca oferuje grupowe ubezpieczenie na życie z możliwością pakietu NNW – nie wahajmy się! Urazy i wypadki zdarzają się bardzo często, wystarczy spojrzeć na statystyki GUS: W 2021 r. zgłoszono 68 777 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, co stanowiło o 9,6% więcej niż w 2020 r. W takiej sytuacji, gdy z powodu urazu nie możemy kontynuować pracy, dodatkowe pieniądze pomogą nie tylko w rekonwalescencji, ale też w uzupełnieniu luki w budżecie domowym, spowodowanej niższym, bo chorobowym wynagrodzeniem.