Jakie korzyści zdrowotne przynosi morsowanie?
Pozytywne oddziaływanie zimna na organizm ludzki znane jest od wieków, jednak korzyści zdrowotne związane z morsowaniem nie zostały dobrze udokumentowane w badaniach naukowych. Uznaje się jednak, że zachowując odpowiednią ostrożność i właściwie przygotowując się do morsowania, można wzmocnić swój organizm. Wśród zalet morsowania wymienia się:
- pozytywny wpływ na ciało i umysł, w tym poprawę samopoczucia;
- hartowanie ciała oraz zwiększenie tolerancji zimna;
- możliwą poprawę parametrów krwi (np. wzrost stężenia hemoglobiny);
- poprawę wydolności układu sercowo – naczyniowego oraz lepsze ukrwienie narządów i tkanek;
- morsowanie działa prozdrowotnie na stawy i kości regenerując je i odżywiając;
- zwiększa odporność;
- chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników;
- przyspiesza regenerację po wysiłku.
Jakie trzeba mieć predyspozycje do morsowania?
By zacząć przygodę z morsowaniem nie trzeba mieć szczególnych predyspozycji organizmu. Potrzebne jest tylko odpowiednie przygotowanie, jak przed każdym wysiłkiem sportowym. Przed kąpielą należy być wypoczętym oraz dobrze się czuć. Morsować mogą praktycznie wszystkie osoby poza tymi, które mają problemy z sercem, układem krążenia, nadciśnieniem, cukrzycą, chorobami nerek i wątroby, które chorują na boreliozę, epilepsję, niedoczynność tarczycy lub są w ciąży. Przed pierwszą kąpielą zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który podpowie, czy taka forma rekreacji jest dla nas odpowiednia.
Jaka temperatura jest najlepsza?
Morsy, czyli osoby dla których kąpiele w niskich temperaturach nie są straszne, najczęściej wchodzą do wody, gdy jej temperatura przekracza tylko trochę 0°C, podczas gdy temperatura powietrza może wynosić nawet ponad minus 10°C. Najlepszy do morsowania jest słoneczny i bezwietrzny dzień.
Przy pierwszym wejściu do zimnej wody kąpiel powinna trwać ok. 30 sekund, by przyzwyczaić organizm do chłodu. Dobrze, by każda kolejna kąpiel była nieco dłuższa − do momentu, aż czas jednorazowej kąpieli w lodowatej wodzie wyniesie 3-5 minut. Bez większego ryzyka wychłodzenia możemy zastosować zasadę, że ile stopni ma woda, tyle minut możemy w niej przebywać – czyli 0-1°C do 1 minuty, 2°C – do 2 minut itd.
Najlepsze efekty hartowania można osiągnąć morsując 3 razy w tygodniu. Zabronione jest jednak zanurzanie się w lodowatej wodzie dwa razy w ciągu jednego dnia. Ponadto, w najzimniejszych miesiącach dobrze jest dać odpocząć organizmowi dzień lub dwa pomiędzy kąpielami. Dobrym pomysłem jest też raz w tygodniu pójść na saunę.
Jak się przygotować do morsowania?
Miarą sukcesu morsowania jest wcześniejsze i właściwe przygotowanie się, a jego prawidłowe praktykowanie zmniejsza ryzyko powikłań i niekorzystnego wpływu na zdrowie. Dlatego warto przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Za pierwszym razem nie powinno się morsować samemu. Nie wiadomo, jak zachowa się nasz organizm, dlatego warto mieć obok siebie osobę doświadczoną, która w razie potrzeby pomoże.
- Przed morsowaniem nie można spożywać alkoholu ani pić kawy.
- Nie należy smarować ciała żadnym kremem.
- 2-3 godziny przed morsowaniem nie należy spożywać posiłków ani pić ciepłych płynów. Przed samą kąpielą warto zjeść lekkostrawny posiłek.
- Przed wejściem do wody należy zrobić rozgrzewkę (trucht, podskoki, pajacyki, pompki), która powinna trwać od 5 do 10 minut. Do rozgrzewki ubieramy się w polar, czapkę oraz neopranowe obuwie. Nogi zaś powinny być odsłonięte.
- By wejść do wody należy mieć zabezpieczenie: głowy (czepek lub czapkę), dłoni (rękawiczki) oraz stóp (wspomniane wcześniej buty neopranowe).
- Pierwsze wejście do wody powinno być zdecydowane. Nie powinno stać się w jednym miejscu.
- Zanurzanie się w wodzie powinno być powolne, z jednoczesnym napinaniem mięśni i nabieraniem powietrza oraz smarowaniem wodą ramion, szyi oraz pod lewym dołem pachowym.
- W wodzie, w zależności od możliwości zanurzamy się po szyję, siedzimy i/lub pływamy, a następnie wychodzimy z wody, by chwilę poćwiczyć w celu pobudzenia pracy serca (skaczemy, biegamy, robimy pajacyki). Po chwili drugi raz wchodzimy do wody i zanurzamy się. Pojawia się wtedy specyficzna reakcja organizmu: szczypanie, mrowienie, zaczerwienienie skóry. Drugie wejście do wody powinno być krótkie (max. 1-minutowe). Po tym czasie wychodzimy z wody, osuszamy się ręcznikiem i ubieramy się.
- Teraz czas na rozgrzanie się herbatą lub innym ciepłym napojem.
- …a następnie intensywny wysiłek w ubraniu.
Jakie mogą być negatywne skutki morsowania oraz ryzyka z nim związane?
Mimo, że morsowanie przynosi dużo korzyści zdrowotnych, zdarza się, że może powodować także negatywne skutki dla zdrowia. Silne i gwałtowne ochłodzenie jest obciążeniem dla serca i płuc, a w jego efekcie może dojść do:
- tachykardii
- hiperwentylacji
- zmniejszonej zdolności wstrzymania oddechu
- a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci (jednak do zgonów podczas morsowania dochodzi zazwyczaj u osób starszych, z niezdiagnozowanymi lub nieleczonymi chorobami układu krążenia oraz u osób, u których pojawia się niewydolność krążeniowa lub zawał).