Wellbeing to pojęcie, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza dobrostan. Skupienie się na dobrym samopoczuciu w miejscu pracy stawia pracowników na pierwszym miejscu i okazuje im nie tylko troskę, ale także wsparcie ich i ważnych dla nich rzeczy. Coraz więcej organizacji dostrzega fakt, że szczęśliwy, zdrowy pracownik to pracownik efektywny i zaangażowany.
Szczypta teorii
Podłożem dobrego samopoczucia zwanego dobrostanem lub wellbeingiem zajmuje się stosunkowo psychologia pozytywna, której głównym inicjatorem, promotorem i przedstawicielem jest Martin E.P. Seligman, profesor Uniwersytetu Pensylwanii w Filadelfii. To właśnie on w swoim modelu dobrostanu (ang. wellbeing theory), używając skrótu PERMA, wyróżnia pięć elementów składających się na dobre samopoczucie człowieka, które bezpośrednio przekładają się na życie osobiste i zawodowe. PERMA to akronim od angielskich słów:
- P – Positive emotions, czyli pozytywne emocje (np. radość, uznanie, komfort, inspiracja, nadzieja czy ciekawość). Ten pozytywny pogląd na życie może pomóc w relacjach, pracy i inspirowaniu do bycia bardziej twórczym i podejmowania większych wyzwań. Pozytywność, czyli odczuwanie pozytywnych emocji, przekłada się także na atmosferę w pracy.
- E – Engagement, czyli zaangażowanie. To stan między satysfakcją a euforią, wywołany całkowitym oddaniem się jakiejś czynności. Stan ten osiągamy wtedy, gdy mamy odpowiednie kompetencje, aby sprostać zadaniu, a wyzwanie motywuje nas do działania. W jego wykonanie angażujemy nasze umiejętności i oddajemy się danej czynności, czerpiąc satysfakcję z niej samej. W tym stanie czujemy się silni i skuteczni, dajemy z siebie wszystko.
- R – Relationships, czyli relacje – przebywanie wśród ludzi, współpraca, wspierające relacje. Relacje i związki społeczne są jednym z najważniejszych aspektów życia człowieka. Dlatego tak ważne jest wspierające środowisko w miejscu pracy, ludzie którzy są dla siebie życzliwi, gdzie czujemy wsparcie i akceptację. Często złe relacje są powodem rozstania z firmą, a dobre budują moc zespołów i wzajemną współpracę.
- M – Meaning, czyli poczucie sensu – wiedza, jaki mamy cel i znaczenie oraz dlaczego każdy z nas jest na tej ziemi, daje ludziom powód do życia oraz uświadamia sens istnienia. Poczucie sensu w pracy to świadomość, jak nasza praca jest ważna, potrzebna, co może dać nam i innym, dlaczego ją wykonujemy oraz jakie ma znaczenie w naszym życiu.
- A – Accomplishment/Achievement, czyli osiągnięcia i docenienie tego, co się robi. Posiadanie celów i ambicji w życiu pomaga nam osiągnąć rzeczy, które mogą dać nam poczucie szczęścia i spełnienia. Czasami samo podjęcie starań, aby osiągnąć zamierzone cele może już dać poczucie satysfakcji.
Co na to badania?
Firmy, które zarządzane są z uwzględnieniem tych elementów zyskują zaangażowanych, lojalnych i wydajnych pracowników, co wprost przekłada się na przewagę konkurencyjną i zyski całej organizacji. Widać to doskonale w tegorocznym badaniu Global Wellbeing Survey [1] przeprowadzonym przez firmę Aon. Raport wykazał, że poprawa wellbeingu pracowników ma wpływ na poprawę wyników biznesowych. Okazuje się jednak, że pojedyncze i niepowiązane ze sobą inicjatywy dają znikome efekty – kluczowe jest wypracowanie strategii, która pozwala na synergię pomiędzy poszczególnymi elementami. I tak całościowa strategia poprawy dobrostanu psychicznego pracowników wpływa na:
- satysfakcję i utrzymanie klientów, wzrost 3 proc.
- zadowolenie pracowników oraz pozyskanie klientów, wzrost 3,5 proc.
- zysk firmy, wzrost 4 proc.
- zaangażowanie w innowacyjność, wzrost 4 proc.
- spadek rotacji wśród pracowników, wzrost 4 proc.
Również z badania Global Wellbeing Survey[2] przeprowadzonego przez firmę Deloitte wynika, że organizacje powinny wziąć pod uwagę czynnik ludzki w budowaniu swojego DNA. Raport pokazuje, że istnieją trzy obszary, które powinna uwzględnić każda firma, jeżeli chce sprostać wyzwaniom przyszłości. DNA firmy powinno zawierać trzy następujące elementy:
- cel – zakorzenienie misji i wartości wśród zespołów, poszczególnych pracowników oraz w samym środowisku pracy, czyli nic innego jak mocne poczucie sensu wśród pracowników
- potencjał – rozumiany jako pobudzanie możliwości drzemiących w pracownikach, bliski teorii zaangażowania wspomnianego Seligmana
- perspektywa – podejmowanie odważnych decyzji w czasach nieustających zmian i niepewności, które dostarczają osiągnięć.
Benefity nowej rzeczywistości
Wellbeing w miejscu pracy wydaje się być gorącym tematem wielu branżowych spotkań. Programy i inicjatywy dotyczące dobrostanu są przyjmowane przez wiele organizacji z najlepszymi intencjami ze względu na szybko zmieniające się wymagania pracowników. Cztery filary, na których skupia się wiele firm, to Umysł, Ciało, Cel i Miejsce.
Jakie benefity w obecnych czasach są ważne dla pracowników? Respondenci badania Ocena nowej rzeczywistości rynku pracy − perspektywa pracowników i pracodawców[3] , którzy mieli możliwość wskazania do 3 odpowiedzi, najczęściej wybierali: prywatną opiekę medyczną (65 proc.) oraz szkolenia i rozwój (59 proc.). Znaczna część pracowników mówiła także o dodatkowych dniach wolnych (36 proc.), ubezpieczeniu na życie (31 proc.) oraz dofinansowaniu do nauki języków obcych (30 proc.). Najmniejszym zainteresowaniem cieszą się eventy integracyjne (9 proc.) oraz wsparcie psychologiczne (8 proc.).
Benefity na pewno stanowią odpowiedź na troski pracowników, ale same nie sprawą, że pracownik będzie dobrze się z czuł w danym miejscu. Co zatem jest kluczem do wellbeingu pracowników?
„Dobry pracodawca to taki, który stawia pracownika na pierwszym miejscu, jest uważny na jego potrzeby, wykazuje się empatią i tworzy kulturę organizacyjną, w której każdy czuje się bezpieczny, szanowany, ważny i potrzebny. To już nie tylko zadanie działu HR, ale przede wszystkim całej kadry menadżerskiej w firmie. Jej dojrzałości, autentyczności i spójności w obszarze wartości. To one są drogowskazem do podejmowanie decyzji i nadają ton relacjom w firmie. Stanowią fundament do poszczególnych działań. Cóż po owocowych czwartkach, gdy w relacjach z menadżerami brak empatii i szacunku do pracowników? Wellbeing to nie pojedyncza akcja czy benefit, a wybór organizacji na kształtowanie całej kultury z uważnością na pracownika.” – wyjaśnia Michał Placzkiewicz, Dyrektor Działu Personalnego w Unum Życie.
[1] 2021 Global Wellbeing Survey, Aon
[2] 2021 Global Human Capital Trends, Deloitte
[3] 2020 Ocena nowej rzeczywistości rynku pracy − perspektywa pracowników i pracodawców, HRlink i Manpower Group