A czy wiecie, że tylko 6% kobiet w wieku powyżej 50-tego roku życia ocenia swój stan zdrowia jako doskonały? Tak właśnie wynika z badań SHARE. Dane te są zatrważające, ale wynikają głównie (co trzeba podkreślić) z niskiej świadomości zdrowotnej Polek, które często udają się do lekarza dopiero wtedy, kiedy coś zaczyna im dolegać, a więc wtedy, gdy pojawiają się już pierwsze objawy choroby. Wiadomo jednak, że największe prawdopodobieństwo wyleczenia choroby daje jak najwcześniejsze jej wykrycie, najlepiej przed wystąpieniem pierwszych objawów.
Należy więc uświadomić sobie, jak ważne są badania profilaktyczne i zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” ustalić sobie jeden tydzień w roku na kontrolę swojego stanu zdrowia.
Zacznijmy od dziś, niezależnie od tego, ile mamy lat. Jeśli jesteśmy mamami starszych dzieci, wytłumaczmy im, jak ważna jest profilaktyka, a one stając się dorosłymi kobietami (i mężczyznami), będą wiedzieć, że trzeba się badać niezależnie od tego czy mamy 20, 30,40, 50 lub też więcej lat.
Poniżej znajdziecie listę zalecanych badań profilaktycznych. Pamiętajmy jednak, że równie ważne są regularne wizyty u lekarza, który w razie potrzeby, zleci dodatkowe, specjalistyczne badania.
Badania profilaktyczne zalecane po 20. roku życia:
1.Badania krwi:
– co roku: morfologia z rozmazem, OB., badanie ogólne moczu
– raz na 3-4 lata: poziom cukru i cholesterolu, kreatynina, ferrytyna, TSH, ALAT, poziom witaminy D3 oraz elektrolitów (potas, sód, magnez, fosfor, wapń).
2. Badanie ginekologiczne wraz z cytologią. Gdy wynik jest prawidłowy, badanie należy powtarzać co 2 lata.
3. Samobadanie piersi – co miesiąc, najlepiej między 6. a 9. dniem cyklu.
4. USG piersi – przy prawidłowym wyniku co 2 lata lub według wskazań lekarza.
5. USG jamy brzusznej – przy prawidłowym wyniku co 3-4 lata lub według wskazań lekarza.
6. Wizyta stomatologiczna – raz na pół roku
Badania profilaktyczne zalecane po 30. roku życia:
1.Badania krwi
– co roku: morfologia z rozmazem, OB., badanie ogólne moczu
– raz na 2 lata: poziom cukru i cholesterolu, kreatynina, ferrytyna, TSH, ALAT, poziom witaminy D3 oraz elektrolitów (potas, sód, magnez, fosfor, wapń).
2. Badanie ginekologiczne wraz z cytologią.
3. USG narządów rodnych (przezpochwowe).
4. Samobadanie piersi – co miesiąc, najlepiej między 6. a 9. dniem cyklu.
5. USG piersi – przy prawidłowym wyniku co 12 miesięcy lub według wskazań lekarza.
6. USG jamy brzusznej przy prawidłowym wyniku co 3 lata lub według wskazań lekarza.
7. Wizyta stomatologiczna – raz na pół roku.
Badania profilaktyczne zalecane po 40. roku życia:
Po 40. roku życia lista zalecanych badań się wydłuża. Zmienia się też profil koniecznych badań do wykonania. U kobiet w tym wieku ocenia się m.in. ryzyko sercowo – naczyniowe (czyli ryzyko wystąpienia śmierci z powodu zawału serca lub udaru mózgu) oraz wykonuje badania w celu wykrycia wczesnego stadium wielu często występujących chorób, takich jak nowotwory lub cukrzyca. Warto wspomnieć, że to właśnie w tej grupie wiekowej pojawia się najwięcej przypadków z wirusem upośledzenia odporności (HIV).
Lista badań kobiet po 40. roku życia obejmuje:
1.Badania krwi
– 1 raz w roku morfologia z rozmazem, OB., badanie ogólne moczu, glukoza, lipidogram, kreatynina, ferrytyna, TSH, ALAT, poziom witaminy D3 oraz elektrolitów (potas, sód, magnez, fosfor, wapń).
2. Badanie ginekologiczne wraz z cytologią.
3. USG narządów rodnych (przezpochwowe).
4. Samobadanie piersi – co miesiąc, najlepiej między 6. a 9. dniem cyklu.
5. USG piersi – przy prawidłowym wyniku co 12 miesięcy lub według wskazań lekarza.
6. USG jamy brzusznej przy prawidłowym wyniku co 2 lata lub według wskazań lekarza.
7. Wizyta okulistyczna wraz z badaniem dna oka.
8. Spirometria (ocena pojemności płuc) – ważna szczególnie u palaczy.
9. RTG klatki piersiowej.
10. Gastroskopia – co 5 lat.
11. Kolonoskopia – raz na 10 lat.
12. Badanie na obecność krwi w kale.
13. Wizyta stomatologiczna – raz na pół roku.
Badania profilaktyczne zalecane po 50. roku życia:
Pacjenci po 50. roku życia to grupa osób szczególnie podatna na występowanie i nasilanie się różnego rodzaju chorób. To w tej grupie znajduje się najwięcej przypadków z nadciśnieniem tętniczym. Choroby sercowo-naczyniowe obok chorób nowotworowych należą do najczęściej występujących w Polsce. W związku z tym oprócz badań profilaktycznych, które zostały wskazane jako obowiązkowe po ukończeniu 40. roku życia, po 50 urodzinach należy je kontynuować rozszerzając o dodatkowe:
1.EKG – minimum jeden raz w roku.
2. Mammografię – co 2 lata.
3. Badanie densytometryczne – raz na 10 lat lub według wskazań lekarza.
Badania dodatkowe, dla kobiet w każdym wieku:
- Pomiar masy ciała i wzrostu, w celu wyliczenia wskaźnika masy ciała (BMI).
- Obserwacja znamion i wiosenne wizyty u dermatologa. Warto, by przed sezonem letnim dermatolog przy pomocy dermatoskopu obejrzał znamiona, a w razie, gdy zauważy coś niepokojącego, skierował na dalsze badania.
- Pomiar ciśnienia krwi – raz na pół roku.
O tym warto pamiętać
Wiek to podstawowy czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia różnych chorób, w tym przewlekłych, a przy większości chorób objawy nie pojawiają się od razu. W związku z tym należy pamiętać o regularnych badaniach kontrolnych, by na bieżąco monitorować swój stan zdrowia.
Niezależnie od wieku powinniśmy też pamiętać o zasadach zdrowego stylu życia oraz o ryzyku wynikającym z palenia tytoniu, nadmiernego picia alkoholu oraz używania innych substancji psychoaktywnych. Bardzo ważna jest zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce, ale też regularne spożywanie posiłków oraz picie dużej ilości wody (min. 30 ml na każdy kilogram masy ciała). Nie należy też zapomnieć o aktywności ruchowej (min. 2,5 godz. tygodniowo) oraz o suplementacji witaminy D (800-2000 IU dziennie).
Dbajmy także o nasze zdrowie psychiczne unikając przewlekłego stresu, który w nadmiarze przyczynia się do rozwoju wielu chorób.
